بررسي عملكرد كمي و كيفي ژنوتيپ ها و توان توليد چغندر قند زمستانه در استان خراسان رضوي

توسعه كشت‌پاييزه در شمال‌شرق كشور و در مناطق‌گرم استان‌هاي خراسان در صورت عدم‌رعايت تاريخ كاشت مناسب با مخاطره سرمازدگي، پرنده‌خواري و به‌دليل تنوع كم ارقام با احتمال ساقه‌روي مواجه است. كشت‌زمستانه چغندرقند به‌عنوان يك راهكار جديد براي فائق آمدن به مشكلات فوق و هم‌چنين براي صرفه‌جويي بيشتر در مصرف آب براي توليد چغندرقند در اين مناطق مطرح شده است. به‌منظور مطالعه توان توليد چغندرقند زمستانه در استان خراسان‌رضوي در اين تحقيق تعداد 18 ژنوتيپ چغندرقند به‌صورت كشت‌زمستانه در دو منطقه جوين و تربت‌جام در قالب طرح بلوك‌هاي كامل تصادفي با چهار تكرار در سال زراعي 99- 1398مورد بررسي قرار گرفت. آزمايشات در اواسط بهمن ماه كشت گرديد. نتايج تجزيه واريانس مركب نشان داد كه بين ژنوتيپ‌هاي مختلف از نظر كليه صفات تفاوت معني‌داري در سطح پنج درصد وجود داشت. بالاترين عملكرد ريشه به ژنـوتيپ SVZA2019-JD0402 به‌ميـزان 62/14 تن در هكتار، بيشتـرين درصـد قندناخالـص به ژنوتيپ MODEX به ميزان 17/87 و بالاترين درصد قندخالص به ژنوتيپ MODEX با مقدار 14/59 اختصاص داشت. بيشترين عملكرد قندخالص را ژنوتيپ FDIR19B3021 به ميزان 8/18 تن در هكتار توليد كرد. ژنوتيپ‌ها در دو منطقه ساقه‌روي نداشتند. در بين ژنوتيپ‌هاي مورد بررسي ژنوتيپ FDIR19B3021 براي كشت‌زمستانه چغندرقند در مناطق گرم استان خراسان‌رضوي پيشنهاد مي‌شود. نتايج اين تحقيق نشان داد كه امكان اين كشت در مناطق مساعد وجود داشته و براي صفات اجزاي عملكرد بين ژنوتيپ‌هاي مختلف تنوع ژنتيكي وجود دارد.