بررسي رخساره‌ها و محيط رسوبي سازند قم در ميدان گازي سراجه و آبخوان يورتشاه (قم، حوضه ايران مركزي)

سازند قم مهم‌ترين سازند مخزني در ايران مركزي مي‌باشد. در اين مطالعه به شناسايي رخساره‌ها و محيط رسوبي اين سازند در ميدان گازي سراجه و آبخوان يورتشاه پرداخته شده است كه به ترتيب در جنوب خاور و شمال خاور شهر قم قرار دارند. بررسي برش هاي نازك و مغزه‌هاي مربوط به سازند قم در منطقه مورد مطالعه، منجر به شناسايي 15 رخساره رسوبي گرديد كه با توجه به مدل‌هاي استاندارد، قابل تفكيك به 9 كمربند يا گروه رخساره‌اي است. با توجه به مشخصات نمونه‌هاي مورد مطالعه، گسترش نهشته‌هاي توربيدايتي و فراواني بالاي رخساره‌هاي ريفي/سدي محيط تشكيل سازند قم در ميدان سراجه و آبخوان يورتشاه يك شلف كربناته مي‌باشد كه رخساره‌هاي مرتبط به بخش‌هاي عميق فراواني كمتري دارند بنابراين موقعيت ديرينه دو ميدان مورد مطالعه، بخش‌هاي كم‌عمق پلتفرم بوده است. سه ويژگي اصلي در رخساره‌هاي شناسايي شده در ميادين مورد مطالعه وجود دارد كه در ساير برش‌ها و مطالعات ديگر از سازند قم با هم معرفي نشده‌اند كه شامل وجود رخساره‌هاي پهنه بالاي جذر و مدي (به ويژه رخساره انيدريتي)، توالي پيوسته ريفي و وجود رخساره داراي فرام‌هاي پلانكتون است. كامل‌ترين توالي سازند قم مربوط به ميدان سراجه مي‌باشد ولي در ميدان يورتشاه اين توالي كامل نبوده و همچنين ضخامت كمتري را نشان مي‌دهد. بنابراين با توجه به تفاوت ضخامت سازند قم در اين موقعيت‌ها، به نظر مي‌رسد كه در ميدان سراجه، شرايط ديرينه محيطي يك فروافتادگي ولي موقعيت يورتشاه، يك بلنداي ديرينه بوده است كه منجربه ناهمگني و تغييرات شرايط محيط رسوبي سازند قم حتي در بعد منطقه‌اي شده است.