بررسي و تحليل فضاهاي بي‌دفاع شهري با رويكرد آمايش (مطالعه موردي: منطقه 9 شهر تهران)

آگاهي از وضعيت احساس امنيت ساكنان يك اجتماع نقش مؤثري در شناخت چال شها و راهكارهاي توسعۀ يك جامعه دارد و در جهت تقويت زيرساخ تهاي آن عمل م يكند. در فرايند شك لگيري و بروز رفتارهاي خشونت آميز عوامل متعددي نقش دارند كه از جمله مهم ترين آن، فضاهاي بي دفاع هستند كه تأثيرات مختلفي بر فضاهاي شهري و زندگي شهروندان مي گذارند كه بر افزايش جرائم و كاهش احساس امنيت شهروندان از مهمترين تأثيرات آن است. در اين مطالعه به شناسايي و بررسي نقش فضاهاي بي دفاع شهري در وقوع جرم با تأكيد بر منطقۀ 9 شهر تهران پرداخته شده است. .روش تحقيق مبتني بر مطالعات كتابخانه‌اي، اسنادي و ميداني براساس فرمول كوكران تعداد 150 نفر به عنوان جامعه نمونه مشخص شد. تجزيه و تحليل اطلاعات به وسيله نرم‌افزار SPSS و مدل وايكور انجام گرفت. نتايج تحقيق نشان داد حدود 56 درصد ساكنان بيش از 10 سال سابقۀ سكونت در اين محل را دارند و از نظر آسيب پذيري كالبدي در سطح متوسط قرار دارد. معيارهاي ناهنجاري اجتماعي، كمبود امكانات روشنايي و آلودگي نيز به ترتيب رتبه هاي اول تا سوم را كسب كرد ه اند. رتبه بندي براساس شاخص ويكور نشان داد محلۀ استاد معين بهترين وضعيت را در بين ساير محله هاي منطقۀ 9 دارد. ناهنجاري اجتماعي با بتاي 0/389 بالاترين تأثير را بر كيفيت فضايي نسبت به كاربري‌هاي نامناسب و كمبود فضاي تفريحي داشته است. نتايج تحليل رگرسيون نشان مي دهد كيفيت فضايي، اجتماعي و روا نشناختي در سط (0/01 α)، قادر به پيش‌بيني فضاي بي دفاع شهري منطقه 9 شهرداري تهران مي‌باشند. ناامني و نامطلوبيت محله منطقه 9 شهر تهران از حيث فضاهاي بي‌دفاع و برخورداري اين فضاها از چندين شاخص است. نبود برنامه مشخص از سوي سازمان‌هاي مرتبط براي چنين فضاهايي، چيزي جز تشديد خشونت، ناامني، افزايش نرخ بزهكاري و خروج جمعيت بومي محله به همراه ندارد.