بررسي‌ ساختار درآمدهاي پايدار شهري و محاسبه شكاف ماليات بر ارزش افزوده شهرداري تهران

شهرداري‌ها به عنوان ركن ‌اصلي مديريت ‌شهري در راستاي ارائه مديريتي‌ پايدار و ساماندهي شهر، نيازمند درآمدهاي پايدار هستند. وابستگي به درآمدهاي غيرمستمر و ناپايدار شهرداري‌ها از جمله درآمد ساخت و ساز، نداشتن ضمانت اجرايي لازم براي كسب عوارض و درآمد‌هاي قانوني باعث ناپايداري در درآمدهاي آنها شده است. سهم ماليات بر ارزش افزوده در درآمدهاي شهرداري تهران حدود 20 درصد بوده است. بنابراين، مسأله اصلي اين پژوهش بررسي‌ ساختار درآمدهاي پايدار شهري و محاسبه مقدار درآمد ماليات بر ارزش افزوده از دست رفته شهرداري تهران به دليل شكاف سياستي (تعقيب اهداف خاص سياستي دولت از طريق معافيت‌هاي مالياتي، تعيين حد آستانه و اعتبار مالياتي) و شكاف تمكين (اجتناب، فرار و تقلب مالياتي) طي سال‌هاي اجراي قانون ماليات بر ارزش افزوده است. در اين راستا، با استفاده از روش مكنزي (1991) و جدول داده- ستانده و بكارگيري داده‌هاي فعاليت‌هاي اقتصادي شهر تهران در نظام طبقه‌بندي بين‌المللي (ISIC)، شكاف ماليات بر ارزش افزوده محاسبه مي‌شود. نتايج حاصل شده بيانگر اين است كه نسبت شكاف سياستي به درآمد بالقوه ماليات بر ارزش افزوده در شهر تهران 7/51 درصد و نسبت شكاف تمكين 2/26 درصد بوده است. به عبارت ديگر، حدود 78 درصد از درآمد بالقوه مالياتي در نتيجه شكاف سياستي و تمكين وصول نشده است. بنابراين، رفع ابهامات و چالش‌هاي اجراي قانون ماليات بر ارزش افزوده و تكميل احكام آن در زمينه ضمانت اجرا و روزآمدسازي مشمولين، فرآيندها، نرخ‌ها، معافيت‌ها، دامنه شمول و آستانه معافيت نقش مهمي در كاهش شكاف ماليات بر ارزش افزوده و افزايش درآمد پايدار دولت و شهرداري‌ها دارد.