بررسي تأثير نقش كنشگران توليد مكان در شكلگيري مفهوم حس دلبستگي مكاني (مورد پژوهي: اسلامشهر)

سياست‌هاي متفاوت توسعه شهري منجر به نقش كنشگران مختلف در شكل‌دهي به مكان مي‌شود و اين امر نتايج متفاوتي در توليد مكان در پي خواهد‌داشت. درك اين تفاوت و تاثير آن بر محصول نهايي (شكل‌گيري مكان و از آن رهگذر حس دلبستگي مكاني ميان ساكنين) هدف اين پژوهش است. بر‌اين‌اساس در اين مقاله با بهره گيري از روش تركيبي كيفي- كمي به بررسي ميزان حس دلبستگي مكان (به عنوان شاخص اصلي در شكل‌گيري مكان) در محلات شهر اسلامشهر با خاستگاه‌هاي مختلف شكلگيري حاصل از نقش متفاوت كنشگران، پرداخته شده‌است. روش گردآوري داده‌ها در بخش بررسي ميزان دلبستگي مكاني، پيمايش با استفاده از پرسشنامه و در بخش بررسي ميزان نقش كنشگران، تحليل اسناد و مصاحبه عميق با مطلعين بوده است (رويكرد كيفي پژوهش). روش تحليل داده‌ها بر مبناي بررسي معناداري اختلاف ميانگين شاخص حس دلبستگي مكاني بين محلات دسته‌بندي شده در سه گونه مشاركت كنشگران است (رويكرد كمي پژوهش). اين سه دسته عبارتند از: ساخت به‌وسيله كنشگران با خاستگاه غيررسمي (مردم) ، ساخت به‌وسيله كنشگران با خاستگاه رسمي (دولت) و ساخت به‌وسيله كنشگران با خاستگاه تركيبي از كنشگران . نتايج نشان مي‌دهد در محيط‌هاي شكل‌گرفته تحت تأثير تركيبي از كنشگران، حس دلبستگي مكاني بالاتر از محيط‌هاي شكل‌گرفته تحت تأثير تنها كنشگران رسمي (دولت) يا غيررسمي (جامعه محلي) است. به‌عبارت‌ديگر مي‌توان چنين نتيجه گرفت، كنش متقابل ميان كنشگران و تأمين شدن منافع كليه گروه‌هاي ذي‌مدخل مي‌تواند منجر به تبديل فضا به مكاني داراي معنا براي ساكنين و از اين رهگذر ارتقاي حس دلبستگي مكاني آنان شود.