تأثير آموزه هاي حبس زداييِ اسلامي در سياست كيفريِ تقنيني

زمينه و هدف: ناكامي و شكست زندان در توفيق به اهداف پيشگيرانه، بازپرورانه و بازدارنده زمينه بروز و تشديد بحران تورم جمعيت كيفري را فراهم نموده است. اين امر، ديرزماني است كه ذهن متصديان نظام‌هاي عدالت كيفري در سرتاسر جهان را به تحرك و تجسس وا داشته است. از اين رو، سياست حبس‌زدايي به عنوان يكي از مصاديق كيفرزدايي مورد توجه سياست‌گذاران عمومي بوده است. بررسي اين مطلب در جرائم تعزيري در قوانين كيفري ايران و شريعت اسلام و تأثيرپذيري در قانون كاهش مجازات هاي حبس تعزيري مصوب 1399، موضوع اين پژوهش است.روش: روش به‌كارگرفته شده در اين تحقيق به صورت توصيفي- تحليلي مي باشد.يافته‌ها و نتايج: آموزه هاي اسلامي، به ناكارآمدي زندان اذعان داشته و حبس را به عنوان مجازاتِ اصلي تلقي نمي كند و به عنوان يكي از مصاديق تعزير، اقدامي تأميني و تربيتي است و جنبه اصلاح، بازدارندگي و پيشگيري از جرم را دارد. مواردي هم كه زندان به عنوان مجازات به كار برده شده است، به عنوان يك ضرورت مطرح بوده و اساساً، با منطق اسلام كه سعي در پرورش روحي افراد جامعه دارد، هم خواني ندارد. از اين رو، به‌كارگيري زندان در سطح گسترده كتاب پنجم تعزيرات مصوب 1375، فاقد وجاهت شرعي است و با بهره‌گيري از آموزه هاي حبس‌زداييِ اسلامي در سياست كيفريِ تقنيني ايران به ويژه در قانون مجازات اسلامي مصوب 1392 و  قانون كاهش مجازات هاي حبس تعزيري مصوب 1399، تحولات اساسي من جمله تبديل و تقليل مجازات، تعليق مجازات، نظام نيمه آزادي و نظارت الكترونيكي صورت گرفته است.