كشف جرائم عليه امنيت در پرتو گفتمان امنيت انساني

زمينه و هدف: گفتمان امنيت انساني به دنبال محو هرگونه عاملي است كه انسان و جوامع را تهديد مي كند. در اين ميان جرائم عليه اﻣﻨﯿﺖ ﺟﺮﻣﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻣﺴﺘﻘﯿﻤﺎ ﻋﻠﯿﻪ ﻣﻮﺟﻮدﯾﺖ ﺣﮑﻮﻣﺖ واﻗﻊ ﺷﻮد؛ ولي ﺣﻔﻆ ﺣﮑﻮﻣﺖ ﻣﺴﺘﻠﺰم ﺗﻮﺳﻌﻪ اﯾﻦ ﺗﻌﺮﯾﻒ ﺑﺎ ﺗﻮﺳﻞ ﺑـﻪ ﯾـﮏ ﻣﻔﻬـﻮم ذﻫﻨﯽ اﺳﺖ. لذا اين چالش وجود دارد كه چه ارتباطي ميان امنيت حاكميت و مردم وجود دارد و گفتمان امنيت انساني در اين ميان چه نقشي ايفاء مي نمايد. بر اين اساس در اين مقاله ضمن بررسي مفهوم امنيت انساني و زمينه هاي پيدايش آن به اين امر مي پردازيم كه گفتمان امنيت انساني چگونه موجب تحول در ماهيت، مصاديق و شيوه هاي كشف جرائم عليه امنيت شده است؟ روش: اين پژوهش به صورت توصيفي تحليلي مورد تجزيه و تحليل قرار گرفته است. يافته ها و نتايج: امنيت در مفهوم جديد، نه تنها به مثابه حق براي شهروندان، بلكه براي دولت مسئوليت به همراه دارد. در ديدگاه سنتي امنيت و به طور ويژه امنيت ملي از طريق ارتش، از طريق سرمايه گذاري در صنايع دفاعي قابل حصول است، ولي در نگرش امنيت انساني، امنيت ملي از طريق دفاع در برابر تهديدات، توسعه پايدار و رعايت حقوق بشر به دست مي آيد. جرائم عليه امنيت در طول زمان و با تغيير انديشه هاي حاكم بر آن تحول يافته است. تقابل دو رويكرد رئاليسم و ليبراليسم نقش مهمي در اين تحول داشته است؛ زيرا موجب تغيير در مفهوم امنيت شده است. در سايه انديشه رئاليسم منظور از امنيت، امنيت حاكميت است و امنيت مردم ذيل امنيت حاكميت تعريف مي شود. در سايه انديشه ليبراليسم شاهد تحول در ماهيت امنيت هستيم و ديگر امنيت مردم ذيل امنيت حاكميت تعريف نمي شود. دكترين هاي نوين همچون دكترين امنيت انساني امروزه موجب تحول در ماهيت و مصاديق جرائم عليه امنيت گرديده اند. اين تحولات در مفاهيم و مصاديق جرائم عليه امنيت و همچنين شيوه هاي كشف آن توانسته مفهومي نو از اين جرم ارائه نمايد.