نقش و جايگاه تيسفون در معادلات سياسي و اقتصادي دوره ساساني

The Role and the Position of Ctesiphon in the Political and Economic Transactions of Sasanian Empire

اردشير بابكان تيسفون را به عنوان پايتخت توسط دولت ساساني انتخاب كرد. اين شهر نقش بسيار مهمي در ايجاد وحدت سياسي كشور ايفا كرد و به مركز سياسي، اقتصادي و اجتماعي مبدل گرديد. تيسفون به جهت اينكه بر سر راه‌هاي مهم بازرگاني و تجاري از جمله جاده‌ي ابريشم و راه دريايي خليج فارس به اقيانوس هند واقع شده بود به لحاظ سياسي و سوق-الجيشي در منطقه‌ي بين‌النهرين اهميت ويژه‌اي داشت. تيسفون در اواخر دولت ساساني به دليل اوضاع آشفته سياسي، اقتصادي و اجتماعي رونق اوليه‌اش را از دست داد. پايتخت ساساني از نظر بازرگاني و امور تجاري نقش مهمي در ارتباطات بين‌المللي بازي مي‌كرد؛ زيرا شهرهاي ايران در دوره‌ي ساسانيان مركز تجارت و صنعت بود. بي‌ثباتي سياسي و نظامي در تيسفون كه ناشي از آمدن و رفتن‌هاي مكرر شاهان در سال‌هاي پاياني حكومت ساساني بود، باعث متزلزل شدن اوضاع پايتخت و ساير ايالت‌هاي تابعه و شورش سرداران و حاكمان ايالت‌ها در نقاط مختلف كشور شد. روش تحقيق، در اين مقاله ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻣﺎﻫﻴﺖ ﻧﻈﺮي آن، روش تحقيق تاريخي و به شيوه‌ي تبييني ـ ﺗﺤﻠﻴﻠﻲ اﺳـﺖ و در گردآوري اطلاعات از روش كتابخانه‌اي استفاده شده است. هدف مقاله تبيين و تشريح نقش و جايگاه تيسفون در معادلات سياسي و اقتصادي دوره‌ي ساساني مي‌باشد

By the Sassanid government, Ardeshir Babakan chose Ctesiphon as the capital. This city played a significant role in creation of the country’s political unity and turned it into a political, economic, and social center. Due to locating on important commercial and trade routes, such as the Silk Road and the Persian Gulf Sea to the Indian Ocean, Ctesiphon was politically and strategically of particular importance in Mesopotamia. At the end of the Sassanid government, given the turbulent political, economic, and social situation, Ctesiphon lost its initial prosperity. In terms of trade and commerce, the Sassanid capital played the key role in international relations since the Iranian cities were the trade and industry center during the Sassanid era. Given the kings’ frequent comings and goings in the last years of the Sassanid government, political and military instability in Ctesiphon led to turmoil in the capital and other subordinate states as well as revolts of the states’ governors and rulers in various parts of the country. Research method: In the present paper, based on its theoretical nature, the historical, explanatory, and analytical research method is employed and library method is used for collecting data. The present paper is aimed at explaining the Ctesiphon’s role and position in the political and economic equations of the Sassanid era.