فراتحليل اثربخشي برنامه‌هاي آموزش محيط زيست بر سواد زيست محيطي در ايران

مقدمه و هدف:  هدف پژوهش حاضر، جمع آوري و يكپارچه سازي اثربخشي برنامه هاي آموزش محيط زيست  بر سواد زيست محيطي و محاسبه ميزان اثر آن ها با استفاده از رويكرد پژوهشي فراتحليل بود. روش شناسي پژوهش: در اين تحقيق، 35 پژوهش(يازه زماني1399- 1388) كه از لحاظ روش شناسي مورد قبول بود انتخاب و فراتحليل بر روي آن ها انجام شد. ابزار پژوهش چك ليست فراتحليل بود كه 3948 شركت كننده را در خود جاي داده بود. روايي ابزار پژوهش با روش محتوايي و صوري و نظر متخصصان تأييد شد و پايايي آن با روش ويليام اسكات 97/0 به دست آمد. پس از خلاصه كردن نتايج پژوهش ها، اندازه اثر محاسبه و بر اساس رويكرد فراتحليل هانتر و اشميت تركيب شده و طبق جدول كوهن تفسير شدند. يافته ها: يافته هاي پژوهش نشان داد كه ميزان اثر تركيبي اجراي برنامه هاي آموزش محيط زيست بر سواد زيست محيطي 37/0 بود (p /001)، كه اين ميزان اثر مطابق با جدول كوهن بالاتر از متوسط است اندازه اثر تركيبي براي مقطع سني پيش دبستان و دبستان 25/0(پايين تر از متوسط)، براي دوره متوسطه(اول و دوم)، 36/0 (بالاتر از متوسط)و براي مقطع سني بزرگسال 59/0(زياد) ارزيابي شده است. هم چنين اندازه اثر تركيبي براي دانش محيط زيست 31/0(متوسط)، نگرش محيط زيست41/0 (بالاتر از متوسط) و براي رفتار محيط زيست47/0 (بالاتر از متوسط) است. نتايج حاصل از تحليل تعديلي، بيانگر اثرگذاري متغيرهاي تعديل كننده در اين مداخلات بود. بحث و نتيجه گيري: يافته هاي اين پژوهش از اثربخشي برنامه هاي آموزش محيط زيست بر سواد زيست محيطي حكايت دارد و با بالا رفتن سن دانش آموز اين اثربخشي بيشتر مي شود.