ارزيابي مشخصه‌هاي روزنه‌اي درختان بلوط بلندمازو (Quercus castaneifolia C.A.M.) و ممرز (Carpinus betulus L.) تحت تأثير آلودگي گرد و غبار كارخانه سيمان مازندران

ذرات گرد و غبار مي توانند با عبور از روزنه ها موجب اختلال در فعاليت هاي فتوسنتزي و كاهش رشد گياه شوند. اين پژوهش به بررسي تأثير گرد و غبار سيمان بر ويژگي‌هاي روزنه برگ‌ها در دو گونه درختي مهم جنگل‌هاي هيركاني در شمال ايران مي پردازد. بدين منظور برگ هاي گونه‌هاي بلوط بلندمازو (Quercus castaneifolia C.A.M.) و ممرز (Carpinus betulus L.) در دو منطقه آلوده و شاهد در اطراف كارخانه سيمان مازندران نمونه برداري شد. مشخصه هاي روزنه برگ و سلول‌هاي نگهبان شامل تراكم، عرض، طول، محيط و مساحت اندازه گيري شدند. نتايج نشان داد كه ميانگين تراكم روزنه براي هر گونه بلوط و ممرز در منطقه آلوده (به ترتيب 36.1 و 6.6 روزنه در ميلي مترمربع) به طور معني داري بيشتر از منطقه شاهد (به ترتيب 24.3 و 5.2 روزنه در ميلي مترمربع) بود. براساس نتايج، مشخصه هاي عرض و طول روزنه و همچنين عرض و طول سلول نگهبان در گونه بلوط تفاوت معني داري را بين دو منطقه آلوده و شاهد نشان نداد. در گونه ممرز، ميانگين عرض و طول روزنه در منطقه آلوده (به ترتيب 40.5 و 75.2 ميكرومتر) به طور معني داري از منطقه شاهد (به ترتيب 46.8 و 90.4 ميكرومتر) كمتر بود. همچنين در گونه بلوط نسبت طول به عرض روزنه در منطقه آلوده (3.5) به طور معني داري بيشتر از منطقه شاهد (3.1) بود، اما تفاوت معني‌داري در گونه ممرز مشاهده نشد. در نهايت گونه بلوط با افزايش تراكم روزنه ها، بدون تغيير معني داري در مشخصه هاي طول و عرض روزنه و سلول نگهبان، مقاومت بهتري را نسبت به گونه ممرز نشان داد.