بررسي عوامل موثر بر كنش‌هاي جمعي اعتراضي در ايران (سال‌هاي 1388 و 1396)

Investigating the factors affecting on collective protest actions in Iran (2017 and 2009)

پژوهش حاضر بر آن است تا با مرور نظام‌مند مطالعات مربوط به اعتراضات جمعي در ايران در سال‌هاي 1388 و1396 و با تجميع نتايج پژوهش‌هاي پراكنده و با دستيابي به نگرشي جديد بتواند تصويري نسبتاً دقيق از علل، موضوعات، ويژگي‌ها، دستاوردها و مشكلات اين پژوهش‌ها به دست دهد. به همين منظور در اين پژوهش، با در نظر گرفتن امكانات عملي و محدوديت‌هاي زماني، 60 مورد (30تحقيق مرتبط با اعتراضات سال88 و 30 پژوهش مربوط به اعتراضات سال96) از آثار موجود در فاصله سال‌هاي 1388 تا 1400 مورد بررسي قرار گرفته و اطلاعات لازم، استخراج و تحليل شده است. نتايج به دست آمده نشان مي‌دهد كه در مجموعه آثار علمي مرتبط با اعتراضات سال 1388، علل سياسي بيش از ساير علل مورد توجه قرار گرفته است و عامل اقتصادي كمتر از ديگر عوامل مورد توجه بوده است. در مجموع غالب نويسندگان به متغيرهاي داخلي و عوامل سياسي-اجتماعي عنايت بيشتري نشان داده‌اند. در مجموعه آثار علمي مرتبط با اعتراضات سال1396، علل اجتماعي بيش از ساير علل مورد توجه يوده است و عامل فرهنگي كمتر از ساير عوامل موردعنايت قرار گرفته و غالب تحليل‌گران به متغيرهاي داخلي و عوامل اجتماعي-اقتصادي توجه بيشتري مبذول كرده‌اند. در مطالعات مربوط به كنش جمعي اعتراضي سال 96 در مقايسه با سال 88، شاهد چرخش از عوامل سياسي-اجتماعي به سمت عوامل اجتماعي – اقتصادي هستيم.

The present research aims to provide a relatively accurate picture of the causes, topics, characteristics, achievements and problems by systematically reviewing the studies related to mass protests in Iran in 2018 and 2018 and by aggregating the results of scattered researches and by achieving a new perspective. These researches give. For this purpose, in this research, taking into account practical possibilities and time limitations, 60 cases (30 studies related to the protests of 1988 and 30 studies related to the protests of 1996) of the existing works between 1388 and 1400 were examined and the necessary information, extracted and analyzed. The obtained results show that in the collection of scientific works related to the protests of 2018, political causes have been given more attention than other causes, and the economic factor has been given less attention than other factors. In general, most of the authors have paid more attention to internal variables and socio-political factors. In the collection of scientific works related to the protests of 2016, social causes have received more attention than other causes, and the cultural factor has received less attention than other factors, and most of the analysts have paid more attention to internal variables and socio-economic factors. In the studies related to collective protest action in 1996 compared to 1988, we see a shift from socio-political factors to socio-economic factors.