محاسبه و تحليل شاخص پيچيدگي اقتصادي در استان‌هاي ايران

نظريه پيچيدگي اقتصادي اخيراً توسط دو گروه از دانشمندان در دانشگاه هاروارد و MIT توسعه پيدا كرده است. بر اساس اين نظريه، توانمندي‌هاي مولد انباشته شده در هر كشور، تحولات ساختاري و رشد اقتصادي آن را تعيين مي‌كنند. شاخص پيچيدگي اقتصادي به منظور سنجش حجم توانمندي‌هاي انباشته شده، هر سال براي بيش از 120 كشور دنيا محاسبه مي‌شود. در اين تحقيق براي اولين بار سعي شده است شاخص پيچيدگي اقتصادي براي استان‌هاي كشور طي دوره زماني 1379-1397 محاسبه گردد. براي اين منظور، بر اساس روش پيشنهادي هارتمن و همكاران (2017) و ميلي و تيتلبوين (2020) كه مبتني بر شاخصهاي پيچيدگي كدهاي آيسيك دو رقمي،  مزيت نسبي آشكار شده هر استان در هر يك از كدهاي آيسيك و سهم هر كد آيسيك از كل GDP استان است، شاخص پيچيدگي اقتصادي استان‌هاي كشور براي هر سال محاسبه شده است. نتايج تحقيق نشان مي‌دهد درجه پيچيدگي اقتصادي تمامي استان‌هاي كشور طي دوره زماني مورد بررسي منفي بوده است. استان‌هاي كهگيلويه و بويراحمد، خوزستان، ايلام و بوشهر در اغلب سال‌ها كمترين درجه پيچيدگي و در مقابل استان‌هاي قم، تهران، اصفهان، قزوين، مركزي و آذربايجان شرقي در اغلب سال‌ها بيشترين درجه پيچيدگي اقتصادي را در بين استان‌هاي كشور داشتند. اجراي سياست‌هاي صنعتي و تجاري در سطوح ملي و استاني ملي در جهت توسعه رشته فعاليت‌هاي ساخت ساير محصولات كاني غيرفلزي، ساخت محصولات از لاستيك و پلاستيك، ساخت محصولات فلزي فابريكي به‌جز ماشين‌آلات و تجهيزات، ساخت ابزار پزشكي، ابزار اپتيكي، ابزار دقيق و انواع ساعت، ساخت ماشين‏آلات و تجهيزات طبقه‏بندي نشده در جاي ديگر، ساخت ماشين‌آلات و دستگاه‌هاي برقي طبقه‌بندي نشده در جاي ديگر، ساخت فلزات اساسي و ساخت وسايل نقليه موتوري، تريلر و نيم‌تريلر مي‌توان كمك مؤثري به افزايش درجه پيچيدگي اقتصادي طيف وسيعي از استان‌هاي كشور نمايد.