تحليل فضايي تأثير ابعاد هوش فرهنگي بر عملكرد زمينه‌اي دهياران (مطالعۀ موردي: روستاهاي شهرستان مشهد)

توانايي افراد براي تطبيق با ارزش‌ها، سنت‌ها و آداب و رسوم متفاوت از آنچه به آن‌ها خو گرفته‌اند و كاركردن در محيط متفاوت و متنوع فرهنگي، معرف هوش فرهنگي است و آن را مي‌توان پيش‌بيني‌كننده سازگاري فرهنگي و تصميم‌گيري موفقيت‌آميز در انجام دادن وظايف محول‌شده دانست. هوش فرهنگي قابليت تعميم به خرده‌فرهنگ‌هاي نژادي و قومي درون فرهنگ ملي را دارد؛ بنابراين مديران محلي ازجمله دهياران مي‌توانند از آن در تعاملات روزمره بهره ببرند. در اين مقاله تلاش شد تا ميزان اثرگذاري هوش فرهنگي دهياران بر عملكرد زمينه‌اي آنان در نواحي روستايي شهرستان مشهد بررسي شود. روش تحقيق در اين مطالعه توصيفي-تحليلي است كه بخش عمده‌اي از داده‌هاي آن براساس مطالعات ميداني از سطح منطقه جمع‌آوري شده است. جامعه آماري تحقيق شامل 24 روستاي نمونه با جمعيت 86856 نفر در قالب 23997 خانوار است كه حجم نمونه با روش كوكران 229 نفر تعيين شد و به روش نمونه‌گيري تصادفي سيستماتيك از بين روستاييان انتخاب شد. به اين حجم نمونه، 24 دهيار، 24 نفر از اعضاي شوراي اسلامي روستاها و 6 نفر از كارشناسان اداري افزوده شد و درنهايت 283 پرسشنامه تكميل شد. يافته‌هاي مطالعه براساس نتايج به‌دست‌آمده از تحليل ساختاري برمبناي نتايج حاصل از ديدگاه همه پاسخگويان نشان مي‌دهد، ضريب تعيين عملكرد زمينه‌اي 0.1729 است؛ به‌عبارتي 17.29 درصد از تغييرات متغير عملكرد زمينه‌اي دهياران تحت‌تأثير ابعاد هوش فرهنگي آنان است. بعد فراشناختي هوش فرهنگي با ضريب 5.91 بيشترين تأثير مثبت و معنادار را دارد و پس از آن، بعد رفتاري هوش فرهنگي با ضريب 2.923 بر عملكرد زمينه‌اي دهياران مؤثر است. در اين مطالعه بين ابعاد دانش و انگيزش هوش فرهنگي و عملكرد زمينه‌اي دهياران رابطه‌اي مشاهده نشد. در اين مطالعه دهياراني كه در مقايسه با ديگران نمره هوش فرهنگي بيشتري را كسب كرده‌اند، توانسته‌اند با رفتارهاي خودنظم‌ده در پيگيري وظايف، سخت‌كوشي و تسهيل بين‌فردي عملكرد زمينه‌اي بهتري را نشان دهند. در اين راستا، برنامه‌هاي مربوط به تقويت هوش فرهنگي با برگزاري كارگاه‌هاي عملي توسط نهادهاي دست‌اندركار ازجمله بخشداري‌ها و نظام جامع جبران خدمات، مبتني بر پرداخت براساس عملكرد و كارايي افراد در قالب سيستم حقوق و مزايا پيشنهاد مي‌شود.