فراتحليل عوامل معنوي مرتبط با اضطراب مرگ سالمندان در مطالعات ايراني

سابقه و هدف: اضطراب مرگ يكي از شايع ترين مشكلات قابل‌مشاهده در دوران سالمندي اسـت كه تحت تأثير عوامل متعددي قرار دارد. ازاين‌رو، پژوهش حاضر با هدف بررسي عوامل معنوي مؤثر در اضطراب مرگ سالمندان جامعۀ ايراني انجام شد. روش كار: در اين پژوهش به شيوۀ فراتحليل با استفاده از پايگاه‌هاي اطلاعاتي داخلي، 22 مطالعه بين سال‌هاي 1388 تا 1399 كه دربارۀ اضطراب مرگ سالمندان بود و ملاك ورود به مطالعه را داشت، جمع‌آوري و تحليل شد. تجزيه ‌و تحليل‌هاي آماري با استفاده از نرم‌افزار جامع فراتحليل انجام شد. مؤلفان مقاله تضاد منافعي گزارش نكرده‌اند. يافته‌ها: شاخص اندازۀ اثر تركيبي مطالعات تحت الگوي ثابت 0/382 و تحت الگوي تصادفي 0/465 بود. در بررسي تفكيكي اندازۀ اثر متغيّرها، متغيّرهاي درمان مقابلۀ معنوي، معنويت‌درماني، معنايابي، ارتباط با خدا و معنويت‌درماني اسلامي به‌ترتيب بيشترين اثر را بر اضطراب مرگ داشتند. نتايج روش‌هاي سوگيري انتشار حاكي از سوگيري انتشار در مطالعات تحت تركيب در فراتحليل حاضر بود. با توجه به ناهمگن‌بودن مطالعات، تحليل تعديل‌كننده براي متغيّرهاي جنسيت و روش پژوهش صورت گرفت كه بيانگر تأثير تعديل‌كنندگي متغيّر روش پژوهش در نتايج مطالعات بود. نتيجه‌گيري: توجه به عوامل معنوي تأثيرگذار بر اضطراب مرگ به‌عنوان عوامل مهم و پراهميت كه سبب بهبود اضطراب مرگ مي‌شود، ضروري به نظر مي‌رسد.