عنوان مقاله :
شيوههاي وام گيري فارسي عاميانه معاصر از تركي
پديد آورندگان :
اسمعيلي ، اصغر پژوهشگاه علوم انساني و مطالعات فرهنگي
كليدواژه :
وامگيري , فارسي عاميانه , تركي , آميزۀ واژگاني , وامگيري دستوري , وامگيري واژگان
چكيده فارسي :
در اين پژوهش، شيوههاي وامگيري فارسي عاميانه از تركي بررسي شده است. براي اين منظور فرهنگ فارسي عاميانه تأليف ابوالحسن نجفي مبناي كار قرار گرفت و مداخل تركي يا مداخلي كه بخشي از آنها تركي بود، استخراج و بررسي شد. نتايج تحقيق گوياي آن است كه فارسي عاميانه با سه روش، از تركي وامگيري كرده است: 1.آميزش قرضي (آميزۀ واژگاني) كه در آن نيمي از واژۀ تكواژ يا واژۀ دخيل از تركي و نيم ديگر، تكواژي از فارسي عاميانه است كه انواع آن در پژوهش حاضر عبارتاند از: اتباعسازي (مانند اله و بله كردن) و ساخت واژهها و تركيبات جديد با واژگان تركي (مانند آلشي)؛ 2. وامگيري دستوري كه به دو صورت كلي بوده است: نخست جملات كوتاهي كه از تركي وارد فارسي عاميانه شدهاند (مانند بو دور كه وار)؛ دوم ساختهاي دستوري كه از تركي دخيل كه دو دستهاند: تركيبات وصفي (مانند يالانچي پهلوان)؛ تركيبات اضافي (مانند خاله قزي)؛ 3. وامگيري واژگان كه گستردهترين نوع وامگيري است و واژگان و تركيبات تركي بدون تغيير تلفظ و معنا (مانند مشتلق)، با تغيير تلفظ و معنا (مانند اياق)، تنها با تغيير تلفظ (مانند دوستاق چي) و تنها با تغيير معنا (مانند ير به ير) وارد فارسي عاميانه شدهاند. وامواژههاي تركي در فارسي عاميانه در حوزههاي معنايي زير هستند:. خويشاوندي، تهديد، غذاها و خوردنيها، دشنامها و توهينها، ضرب و جرح، لغات مربوط به حيوانات، پوشش و مسائل مربوط به آن، واژههاي ديواني ـ نظامي، اعضاي بدن، آيينها، شغلها و كشاورزي. بهطور كلي استفاده از واژگان و جملات تركي، گسترش لفظي و معنايي فارسي عاميانه و غناي آن را موجب شده است.
عنوان نشريه :
فرهنگ و ادبيات عامه
عنوان نشريه :
فرهنگ و ادبيات عامه