نقش تحريكات بويايي بر شاخص هاي فيزيولوژيك نوزادان نارس: يك مرور سيستماتيك

مقدمه: با پيشرفت در زمينه مراقبتهاي پزشكي از نوزادان نارس ميزان بقاء اين نوزادان افزايش يافته است. شاخص هاي فيزيولوژيك نوزاد نارس مانند تعـداد تـنفس، اشـباع اكسيژن خون و ضربان قلب نشـان دهنـده وضـعيت سـلامتي آنهاست و تغيير در آنها مهمترين و اولـين علامـت تغييـر در سلامتي است. يكي از مداخلاتي كه سالهاي اخير در نوزادان نارس انجام شده است؛ تحريكات بويايي است. اما تاكنون جمع‌بندي از تاثير اين مداخلات بر شاخص هاي فيزيولوژيك انجام نشده، لذا اين مطالعه با هدف مرور و جمع بندي تاثير اين مداخله بر شاخص هاي فيزيولوژيك نوزادان نارس انجام شد. روش كار : جستجو با استفاده از عبارات جستجو مربوط به PICO براي مطالعات مرتبط انجام شد. سوال پژوهش بدين صورت بود: تحريكات بويايي چه تاثيري بر ميزان اشباع اكسيژن خون و ضربان قلب در نوزادان نارس دارد؟ جستجوي گسترده اي در پايگاه هاي داده هاي الكترونيكيPubMed, Cochrane Library ،Web Of Science و Scopus تا20 دسامبر2021 بدون محدوديت زماني انجام شد. ايــن مطالعــه مــرور سيســتماتيك براســاس كتابچــه راهنمــاي كــوكران و با استفاده از بيانيه PRISMA تنظيم شد معيار ورود، مطالعات اصيل پژوهشي كه مداخلات بويايي اجرا شده در نوزادان نارس بود. مطالعات پايلوت بدليل حجم نمونه متفاوت با مطالعات اصيل پژوهشي، همچنين چنانچه يك مقاله در چند منبع منتشر شده باشد، مقاله چاپ شده در منبع با اعتباركمتر، مقالات غيرانگليسي زبان، نامه به سردبير و مداخلات بويايي بر روي نوزادان ترم و كودكان، از مطالعه حذف شدند. يافته ها: از مجموع 272 مطالعه تعداد 8 مقاله واجد معيار ورود مورد بررسي قرار گرفت. از 8 مطالعه استخراج شده،2 مطالعه نيمه تجربي و 6 مطالعه كارآزمايي باليني تصادفي شده بودند. همچنين 50 درصد (4 مورد)كيفيت متوسط و 50 درصد مقالات (4 مورد) قوي بودند. رايحه درماني با بوي شير مادر، بوي وانيل و بوي مايع آمنيوتيك، باعث تغيير در اشباع اكسيژن خون و ضربان قلب نوزادان نارس شد. در بين تحريكات بويايي متعدد، استفاده از وانيل موثرتر بود. نتيجه گيري: تحريكات بويايي بر بهبود ميزان اشباع اكسيژن و تثبيت ضربان قلب در نوزادان نارس موثر مي باشد. از آنجا كه مداخله اي آسان و بدون عارضه مي باشد و در ثبيث وضعيت فيزيولوژيك نوزادان نارس موثر است؛ توصيه به استفاده از اين روش توسط پرستاران در بخش مراقبتهاي ويژه نوزادان مي شود. البته با توجه با اين اينكه در اين زمينه تعداد نمونه ها كم و مطالعات كمي انجام شده است در تفسير نتايج بايد احتياط شود.