جايگاه شريعت در انديشه سيد حيدر آملي

در نگاه سيد حيدر آملي مراتب سه‌گانه شريعت، مراتب طولي يك حقيقت است كه هرگز از يكديگر انفكاك ندارند. وي تكامل معنوي انسان را منطبق بر مراتب سه‌گانه شريعت مي‌داند. در نگاه او نيل به كمالات معين هر شخص، ممكن نمي‌شود مگر با لحاظ تناسب مناسك شرعي با استعداد ذاتي افراد؛ به همين دليل، هر كسي براي رسيدن به كمالات معين خود به برنامه و دستور‌العمل خاص نيازمند است كه در شريعت ملاحظه شده است. ظهور شريعت و تبيين پذيري آن به وسيله عقل است. عقل محدود، ناتوان از فهم مناسك شرعي است و به دليل محدوديت‌هاي ادراكي، انسان نيازمند به شريعت است. هدف شريعت تكميل قواي علمي و عملي انسان است. از جمله دستاوردهاي ديدگاه سيد حيدر، پيوند مناسك شريعت با متن واقعيت است. با لايه هاي سه‌گانه‌اي كه در متن هستي، معرفت و شريعت وجود دارد، تمام لايه ها به يك حقيقت عيني واحد باز مي‌گردد. در واقع تمام لايه-هاي شريعت، اعم از مناسك شرعي و باورها ريشه حقيقي و اتصالي تكويني خواهند داشت. در اين نگاه، انسان در حين معرفت يابي به شريعت، التزام جدي به حفظ ظواهر متن شريعت را دارد. در ساحت عمل نمي‌توان بدون تحفظ به ظاهرمناسك شرعي، به باطن آن راه يافت. در اين نوشتار با روش تحليلي-توصيفي مباني عرفاني اين ديدگاه را استخراج نموده و ارتباط هر كدام از اين اصول را با ابعاد مختلف ديدگاه سيد‌‌‌‌حيدر تبيين شده است.