مطالعه و تحليل نقوش هندسي گسسته در ظروف فلزي دوره سلجوقي (نمونه موردي 4 اثر فلزي موجود در موزه آرميتاژ)

هندسه از ساليان دور موردتوجه معماران، صنعت‌گران و هنرمندان بوده و در دوره سلجوقي پيشرفت زيادي داشته است. در اين دوره علاوه بر هندسه، فلزكاري نيز به اوج خود ‌رسيد. نمونه‌هاي ظروف فلزي اين دوره داراي نقوش هندسي هستند و برخلاف نقوش هندسي كه گسترده و قابل تكثير هستند در قاب واگيره دايره محصورشده و جزو نقوش گسسته محسوب مي‌شوند. عليرغم اهميت اين نقوش در هنر اسلامي به نظر مي‌رسد تاكنون مطالعات زيادي بر روي اين نقوش هندسي كه داراي ترسيم هندسي متنوعي هم هستند صورت نگرفته است. پژوهش پيش رو به دنبال پاسخگوي به اين سؤالات است: 1. نقش هندسي موجود در آثار فلزي دوره سلجوقي از چه الگوها و تناسبات هندسي، بهره گرفته‌شده است؟ 2. با چه شيوه ترسيمي مي‌توان به آن نقش هندسي دست‌يافت؟ بر همين اساس در اين مقاله 4 نمونه از آثار فلزي موجود در موزه آرميتاژ كه داراي تزيينات نقش گسسته هندسي است به روش توصيفي تحليلي و با استفاده از مطالعات كتابخانه‌اي، موردمطالعه قرارگرفته و شيوه ترسيمي آن‌ها بررسي‌شده است. بر اساس اين مطالعه مشخص گرديد بيشتر اين نقوش بر پايه ستاره شش‌پر هستند كه با چندضلعي‌ها و دايره‌ها تركيب‌شده‌اند. تركيب اين نقش‌ها بر مبناي شش‌ضلعي است و با توجه به تقسيمات شش‌ضلعي‌ها بر مبناي ستاره شش پر مي‌توان به نحوه ترسيم اين نقوش پي برد.