تحليل و بررسي نقوش كاشي‌كاري تكيه معاون الملك كرمانشاه با استفاده از روش آزمون ناپارامتري آماري (كاي اسكوئر)

از ويژگي‌هاي معماري دوره قاجاريه در ايران از منظر آثار هنري، همگام شدن آن‌ها با مضامين مذهبي، ادبي و اساطيري است. بناي «تكيه معاون الملك» كرمانشاه يكي از شاخص‌ترين آثار معماري دوره قاجاريه با بهره‌گيري از تزئينات كاشي‌كاري با چنين مضاميني است. اين پژوهش به‌منظور تبديل كيفيت نقوش هنري يك بناي سنتي به كميتي قابل‌سنجش است و از منظر آماري به تحليل معني‌داري ارتباط بين فضاهاي معماري تكيه و زمينه و رنگ غالب كاشي‌كاري موجود در آن‌ها مي‌پردازد. هدف اصلي آن تعيين ميزان و نوع ارتباط بين فضاي معماري تكيه و زمينه نقوش، رنگ غالب و تكرارپذيري آن‌ها با استفاده از يك روش آماري معين بوده است. مهم‌ترين سؤالات اين پژوهش عبارت‌اند از: 1. دسته‌بندي نقوش تكيه معاون الملك كرمانشاه چگونه است؟ 2. رابطه آماري و معني‌دار بين فضاي معماري تكيه و زمينه نقوش و رنگ غالب آن‌ها چيست؟ تحقيق حاضر ازنظر نوع پژوهش، كاربردي بوده و ازنظر روش پژوهش در زمره تحقيق‌هاي كمي و آمار استنباطي است. ازآنجاكه نوع متغيرهاي اين تحقيق از نوع ناپارامتري ارزيابي است از آزمون كاي اسكوئر در نرم‌افزار اس‌پي‌اس‌اس استفاده‌شده است. در اين پژوهش در ابتدا تبيين مباني نظري و تعريف متغيرهاي تحقيق با استناد به مطالعات اسنادي و كتابخانه‌اي و به روش تحليلي و توصيفي انجام‌شده و سپس با استفاده از مطالعات ميداني و پيمايشي، اين متغيرها با استفاده از روش تحليلي و توصيفي در قالب جداول تبيين و تلخيص گرديده است. با توجه به نتايج اين پژوهش و مقادير آزمون كاي اسكوئر 63.96 مي توان با قاطعيت گفت بين نوع فضاها در تكيه معاون‌الملك و زمينه نقوش كاشي‌كاري‌ها رابطه معنادار و سامانمند وجود دارد. همچنين نتايج حاصل از آزمون كرامر جهت نشان دادن شدت اين رابطه با مقدار 0.906 نشان مي‌دهد؛ كه رابطه‌اي قوي و با شدت بالا بين اين دو متغير وجود دارد. همچنين بين دو متغير زمينه و رنگ غالب نقوش كاشي‌كاري نيز با توجه به كوچك‌تر بودن از 0.05 رابطه معناداري وجود دارد كه با توجه به ضريب 0.757 آزمون كرامر مي ‌توان گفت شدت اين رابطه نسبتاً قوي است. بر اساس ساير نتايج حاصله، بين دو متغير نوع فضاي معماري و رنگ غالب نقوش كاشي‌كاري در تكيه معاون‌الملك ارتباط قوي وجود ندارد.