اثر محلول‌پاشي كودهاي آهن و روي بر برخي خصوصيات زراعي بالنگوي شهري در شرايط تنش كم آبي پس از گل‌دهي

اين پژوهشي در مزرعه تحقيقاتي پرديس كشاورزي و منابع طبيعي دانشگاه رازي طي دو سال زراعي 1397-1396 و 1398-1397 به صورت آزمايش اسپليت‌پلات – فاكتوريل در قالب طرح پايه بلوك‌هاي كامل تصادفي با سه تكرار انجام شد. تيمارهاي آزمايش شامل: آبياري (تنش كم‌آبي پس از گل‌دهي و عدم تنش) در كرت‌هاي اصلي، فاكتورهاي محلول‌پاشي (غلظت‌هاي صفر، چهار و هشت در هزار سولفات آهن و روي) و زمان محلول‌پاشي (در ابتداي مراحل رشد رويشي و رشد زايشي) به صورت فاكتوريل در كرت‌هاي فرعي قرار گرفتند. نتايج نشان داد، با اعمال تنش كم‌آبي عملكرد دانه و عملكرد روغن نسبت به تيمار عدم تنش كم‌آبي به ترتيب 24 و 17 درصدكاهش و درصد روغن 8 درصد افزايش يافت. همچنين تنش كم‌آبي، تعداد روز و نياز حرارتي تا رسيدگي را به ترتيب 10 روز و 275 درجه روز رشد كاهش داد. اثر محلول‌پاشي غلظت‌هاي 4 و 8 در هزار آهن و روي با توجه به تيمارهاي آبياري و زمان اعمال تيمارهاي محلول‌پاشي در صفات مورد بررسي متفاوت بود. بيش‌ترين افزايش عملكرد روغن نسبت به تيمار شاهد مربوط به تيمارهاي محلول‌پاشي روي 4 و 8 در هزار در مرحله رشد زايشي بود،كه اين صفت را به ترتيب از 339 و 283 در شرايط عدم تنش و تنش كم‌آبي به 539 و 513 كيلوگرم در هكتار افزايش داد. بيش‌ترين تاثير تيمارهاي محلول‌پاشي آهن و روي بر افزايش ارتفاع بوته و تعداد روز و نياز حرارتي تا مرحله رسيدگي مربوط به محلول‌پاشي غلظت‌هاي 4 و 8 در هزار آهن و روي در مرحله رشد رويشي بود. بنابراين در پژوهش حاضر، بالنگوي شهري با دوره رشد نسبتاً كوتاه (تعداد روز تا رسيدگي برابر با 115و125 به ترتيب در شرايط تنش و عدم تنش) و منطبق بودن بخشي از دوره رشد با بارندگي‌هاي منطقه و حصول عملكرد قابل قبول در شرايط وقوع تنش كم‌آبي پس از گل‌دهي مي‌تواند به عنوان گزينه‌اي مناسب براي قرار گرفتن در سيستم تناوب زراعي در منطقه مدنظر قرار گيرد. همچنين با در نظرگرفتن اثرات يكسان غلظت‌هاي‌ 4 در هزار و 8 در هزار آهن و روي بر عملكرد دانه، محلول‌پاشي غلظت 4 در هزار سولفات آهن و سولفات روي با توجه به اقتصادي بودن آن در اوايل رشد طولي ساقه و گل‌دهي مي‌تواند در شرايط تنش كم‌آبي با هدف تعديل اثرات نامطلوب تنش و دستيابي به عملكرد مطلوب توصيه ‌شود.