اثربخشي برنامه توانمندسازي حسي- حركتي خانواده محور بر ظرفيت هوشي دانش‌آموزان با نشانگان داون

مقدمه: بخش عمده مشكلات و محدوديت هاي كودكان با نشانگان داون ناشي از محدوديت هاي ظرفيت هوشي آن ها است. مرور شواهد پژوهشي حاكي از آن است كه بهترين نوع مداخلات در اين زمينه، مداخلات بهنگام خانواده محور است. هدف: پژوهش حاضر با هدف تعيين اثربخشي برنامه توانمندسازي حسي- حركتي خانواده محور بر ظرفيت هوشي دانش‌­آموزان با نشانگان داون انجام شد. روش: روش پژوهش، نيمه آزمايشي از نوع پيش‌آزمون- پس‌آزمون با گروه كنترل بود. جامعه آماري دانش‌آموزان با نشانگان داون شهر كاشان در سال تحصيلي ۱۴۰۱-۱۴۰۰ بود. نمونه پژوهش شامل ۳۰ دانش‌­آموز در دامنه سني ۸ تا ۱۲ سال بود كه با نمونه‌گيري در دسترس انتخاب و در دو گروه ۱۵ نفري آزمايش و كنترل گمارده شدند. گروه آزمايش طي ۱۱ جلسه هفتگي و هر جلسه ۲ ساعت تحت مداخله قرار گرفت. ابزار جمع آوري اطلاعات نسخه چهارم آزمون هوش وكسلر كودكان (۲۰۰۳) بود. جهت تحليل داده‌­ها از آزمون كوواريانس چندمتغيره و نسخه ۲۶ نرم‌افزار SPSS استفاده شد. يافته‌ها: نتايج نشان داد كه برنامه توانمندسازي حسي- حركتي خانواده محور به طرز معناداري موجب افزايش نمره كلي ظرفيت هوشي (۰/۰۱ P) و زيرمقياس‌­هاي درك كلامي (۰/۰۳ P)، حافظه كاري (۰/۰۱ P) و سرعت پردازش (۰/۰۱ P) مي شود؛ اما بر زيرمقياس استدلال ادراكي تأثير معناداري ندارد (۰/۳۰ P). نتيجه‌گيري: مي توان نتيجه گرفت كه به واسطه تقويت حواس و حركات كودك و بهبود روابط وي با اعضاي خانواده، برنامه توانمندسازي حسي- حركتي خانواده محور به رشد ظرفيت هوشي كودك مي انجامد؛ لذا مي توان اين برنامه را به عنوان مداخله‌­اي مناسب جهت افزايش ظرفيت هوشي دانش‌­آموزان با نشانگان داون پيشنهاد نمود.