كاركرد منشِ بندگي بر اخلاق اجتماعي و محيط زيست از نگاه تصوف اسلامي

ارائه الگوها و راه‌كارهاي اخلاقي در ارتباط با بهبود رابطه انسان با انسان و همچنين رابطه انسان با محيط زيست امروزه بسيار مورد توجه است. مفهوم عبوديّت و بندگي از مفاهيم مهم ديني در اسلام و به طور خاص در عرفان و تصوف اسلامي مي‌باشد. هدف از اين تحقيق ترسيم نمونه‌اي از اخلاق نوع دوستي و دگردوستي عملي و پاسداشت محيط زيست، با توجه به ميراث كهن، غني و ارزشمند تصوف اسلامي است. در منابع عرفان اسلامي براي مفهوم بندگي خداوند شروط و اصولي ذكر گرديده است كه عمل، كاربرد، رعايت و پايندي به آنها منجر به بروز رفتار اخلاقي شايسته نسبت به انسان و طبيعت مي‌شود. اين تحقيق به روش كتابخانه‌اي انجام گرفته است و توصيف و تحليل داده‌هاي جمع‌آوري شده نشان مي‌دهد كه اصول ضروري منشِ بندگي از ديدگاه عرفان اسلامي، شامل: تواضع و فروتني، فقر و بي ملكي و خدمت، احسان و نيكوكاري مي‌باشد. دستاورد اين تحقيق نشان مي‌دهد كه تواضع منجر به تعامل بهتر انسان با انسان و ديگر موجودات مي‌شود و از خود برتربيني و رفتار سلطه‌گرانه پيشگيري مي‌كند و اعتقاد به فقر و بي ملكي منجر به قناعت بيشتر و حرص كمتر انسان در تملّك و مصرف منابع زيست محيطي مي‌شود و اصل احسان و نيكوكاري منجر به خدمت و نيكوكاري به انسان و طبيعت مي‌شود.