ارزيابي مدل بارش- رواناب- نگهداشت (3RM) در حوزه‌هاي آبخيز كسيليان و درجزين

مدل‌هاي هيدرولوژيكي اين امكان را مي‌دهند تا با شبيه‌سازي فرايند بارش- رواناب، مقدار رواناب حاصل از بارندگي در حوزه‌هاي فاقد آمار يا داراي آمار ناقص با كم‌ترين هزينه و حداقل زمان، ارزيابي و برنامه‌ريزي براي مهار و مديريت سيلاب‌ها صورت پذيرد. هدف از اين مطالعه ارزيابي مدل بارش-رواناب-نگهداشت 3RM در حوزه‌هاي آبخيز كسيليان و درجزين مي‌باشد. مدل موردمطالعه يك مدل رياضي است كه بر مبناي مدل مفهومي SCS-CN نگارش شده و در آن به‌جاي رطوبت پيشين از مقادير نگهداشت مؤثر پيشين (IER) استفاده مي‌گردد. پارامتر نگهداشت مؤثر پيشين نيز به‌روش بيلان آبي قابل محاسبه است. نتايج مطالعه حاضر نشان داد كه حوزه آبخيز درجزين با 29/38 درصد پوشش سنگي و 3/27 درصد گروه هيدرولوژيكي A داراي پتانسيل نگهداشت 20/66 ميلي‌متر و حوزه آبخيز كسيليان با پوشش جنگلي 77 درصد و پوشش توده سنگي صفر از پتانسيل نگهداشت بسيار بيش‌تري (51.11 ميلي‌متر) برخوردار است. مقدار  (نسبت نگهداشت مقدماتي به نگهداشت پتانسيل) نيز در حوزه كسيليان 0.05 و در حوزه درجزين برابر با 0.13 حاصل شد. هم‌چنين، نتايج برازش مدل بر داده‌هاي بارش-رواناب نشان داد كه شاخص‌هاي ارزيابي شامل ضريب تعيين، ريشه مربعات خطاي ميانگين، ريشه ميانگين مربعات خطاي نرمال و ضريب نش براي پيش‌بيني رواناب حوزه درجزين و كسيليان به‌ترتيب (0/998، 0/439، 0/029، 0/998) و (0/859، 1/009، 0/264 و 0/867) حاصل شد. با توجه به نتايج به‌دست‌آمده، مي‌توان اذعان داشت مدل 3RM براي پيش‌بيني رواناب و نگهداشت واقعي در هر دو حوزه از توانايي قابل‌قبولي برخوردار است.