روش‌هاي برآورد مقادير برداشت و تخليه منابع آب زيرزميني (بخش دوم: بررسي وضعيت جهان و ايران)

منابع آب‌ زيرزميني به‌عنوان منابعي حياتي براي نسل‌هاي فعلي و آينده، در بسياري از دشت‌هاي ايران به‌طور پايدار مورد استفاده قرار نگرفته است. منابع آب زيرزميني در سده‌ اخير بر اثر افزايش جمعيت و افزايش تقاضاي غذايي ناشي از آن بيش از پيش برداشت شده‌اند. اين مسئله تهديدي جدي براي حفظ معيشت، پايداري جوامع محلي و سرمايه‌گذاري‌هاي اقتصادي است. ازاين‌رو شناخت، بررسي و تدوين راه‌كارهايي به‌منظور جلوگيري از ادامه‌ اين روند ضروري به‌نظر مي‌رسد. روش‌هاي متداولي براي برآورد مقادير برداشت (آمارهاي كشوري و مدل‌سازي هيدرولوژيكي) و تخليه (روش بيلان آب، روش‌هاي مبتني برحجم و برآورد‌هاي غيرمستقيم زمين‌سنجي يا ژئودزيكي) وجود دارد كه با توجه به محدوديت و ويژگي‌هاي هر يك مي‌توان از آن‌ها بهره جست. ازاين‌رو، در اين مطالعه به ارزيابي روش‌هاي برآورد مقادير برداشت و تخليه با استفاده از مرور مطالعات صورت‌گرفته در دو بخش جهان و ايران پرداخته شده است، تا چشم‌انداز كلي از وضعيت منابع آب زيرزميني جهان و ايران به‌دست آيد. جمع‌بندي حاصل از مطالعات صورت‌گرفته بيانگر برداشت و تخليه 800 و 184 ميليارد مترمكعب در سطح جهاني و 71 و 6.9 ميليارد مترمكعب (10 و چهار درصد ميزان جهاني) براي ايران مي‌باشد كه نشان‌دهنده‌ اتكاي منابع آب كشور به منابع آب‌ زيرزميني است. اتكايي كه منجر به بروز مشكلاتي اعم از شوري و كاهش تراز آب زيرزميني، فرونشست و مسائل اجتماعي اقتصادي حاصل از آن مي‌شود. هم‌چنين بيش‌ترين استفاده از منابع آب‌ زيرزميني مربوط به كشاورزي مي‌باشد و با وجود كاهش سهم مقدار برداشت، نسبت مقدار تخليه به مقدار برداشت تغييري ننموده است.