قدرت‌يابي طالبان و رويكرد جمهوري اسلامي ايران

قدرت‌گرفتن دوبارۀ طالبان در افغانستان با خروج نيروهاي آمريكايي به‌دنبال تصرف كابل، پايتخت اين كشور رخ داد و سبب شد جمهوري اسلامي ايران در مواجهه با همسايه‎هاي شرقي‎اش دچار برخي تناقض‎ها شود. از سويي، چون ابعاد تحولات براي ايران روشن نيست، به آنچه مي‎گذرد به ديدۀ تهديد و ترديد مي‎نگرد و وجود توطئه در تمامي تحولات را دور از ذهن نمي‎داند. در اين مقاله با استفاده از روش كيفي و در چارچوب واقع‌گرايي تهاجمي داده‎ها را گردآوري و از روش تحليل مضمون استفاده كرده‌ايم. اين نوشتار با هدف شناسايي رويكرد جمهوري اسلامي ايران با توجه به قدرت‌يابي دوبارۀ طالبان شكل گرفته و به‌دنبال پاسخ اين پرسش هستيم كه جمهوري اسلامي ايران چه رويكردي در قبال طالبان افغانستان داشته است؟ در پاسخ اين فرضيه را مطرح مي‌كنيم كه خروج زودهنگام نيروهاي آمريكايي از افغانستان و سقوط كابل به‌دست طالبان بار ديگر شرايط پرآشوب خاورميانه و معادلات ژئوپليتيك آن را دست‌خوش تغيير كرده و بر منافع ايران تأثير‎ گذاشته است. از سوي ديگر، طالبان از بعد ايدئولوژيك به‌عنوان يك گروه افراطي سُني، همچنان تهديدي براي امنيت ملي ايران به حساب مي‎آيد‎. نتايج اين پژوهش نشان مي‎دهد براساس موقعيت و نقش حساس ايران در منطقه، مواضع ايران با توجه به رويكرد طالبان متفاوت خواهد بود.