اثربخشي پروتكل درمان بي‌خوابي مبتني بر تحريك الكتريكي مستقيم فراجمجمه‌اي (tDCS) بر شدت بي‌خوابي و خلق زنان مبتلا به بي‌خوابي مزمن

زمينه و هدف: بي‌خوابي شايعترين اختلال خواب است كه با بيشبرانگيختگي قشري همراه مي‌باشد. تحريك جريان مستقيم فراجمجمه‌اي (tDCS) به‌طور بالقوه حالت قشري مرتبط با بي‌خوابي را اصلاح مي‌كند. ما فرض كرديم با به‌كارگيري tDCS مي‌توان شدت بي‌خوابي و علايم عاطفي ناشي از آن را بهبود بخشيد. روش بررسي: مطالعه حاضر طرح آزمايشي با پيش‌آزمون- پس‌آزمون با گروه كنترل بود كه از تير تا آذر 1401 در مركز تحقيقات اختلالات خواب شغلي بيمارستان بهارلو و كلينيك خواب بيمارستان امام خميني تهران انجام شد. 32 زن مبتلا به بي‌خوابي به‌صورت تصادفي در گروه‌هاي آزمايشي و كنترل قرار گرفتند. تحريك فعال جريان مستقيم فراجمجمه‌اي شامل تحريك آنودال ناحيه گيجگاهي فوقاني (STG) چپ و تحريك كاتودال قشر پيش‌پيشاني پشتي-جانبي (DLPFC) راست و قشر حركتي ثانويه (SMA) چپ با شدت دو ميلي‌آمپر به‌مدت 30 دقيقه، در 12 جلسه (هفته‌اي سه بار) براي گروه آزمايشي اجرا شد. در گروه كنترل نيز تحريك ساختگي به‌مدت 30 دقيقه در طي 12 جلسه (هفته‌اي سه بار) انجام گرفت. شركت‌كنندگان پيش و پس از مداخله توسط شاخص شدت بي‌خوابي (ISI) و مقياس عاطفه مثبت و منفي (PANAS) موردارزيابي قرار گرفتند. يافته‌ها: نتايج نشان داد درمان الكتريكي مستقيم فراجمجمه‌اي بر شدت بي‌خوابي و عاطفه مثبت و منفي موثر بوده است (P 0.001, F=19.87). مقدار اين تاثير (eta2) در متغير شدت بي‌خوابي، عاطفه منفي و مثبت به‌ترتيب 0.64، 0.34 و 0.6 مي‌باشد. نتيجه‌گيري: بر طبق نتايج، پروتكل درماني طراحي‌شده ما براي درمان بي‌خوابي، به‌طور معناداري شدت بي‌خوابي را در زنان مبتلا به بي‌خوابي مزمن كاهش داد و علايم خلقي آنها را بهبود بخشيد.