امكان سنجي تقريب بر پايه مفهوم امت واحده در دوره معاصر؛ ظرفيتها، موانع و راهكارها

اين پژوهش مي‌كوشد با درنظرداشت جايگاه غير قابل حذف مذاهب در تمدن اسلامي و نابسنده‌بودن جميع رويكردهاي كثرت‌گراي مدرن، ظرفيت ديني مفهوم «امت واحده» براي تقريب بين مذاهب را نشان دهد. توجه به اين نكته كه در دنياي مدرن، تحقق آموزه‌هاي ديني از پيچيدگي‌هاي مضاعفي برخوردار است، ضرورت بحث از موانع بسط اين ايده و راهكارهاي غلبه بر آنها را دوچندان مي‌كند؛ از اين رو، اين پژوهش در راستاي سه نكته پيش‌گفته (ظرفيت ديني اين ايده، موانع و راهكارهاي تحقق آن) ابتدا با مفهوم‌شناسي امت واحده مي‌كوشد به برخي چالش‌هاي مفهومي غلبه نمايد؛ در ادامه با بررسي موانع عمده تحقق اين آرمان ديني، به راهكارهاي برون‌رفت از آنها مي‌پردازد. يافته‌هاي پژوهش گوياي آن است كه شكل‌گيري امت واحده، هدفي راهبردي بوده است كه از سويي مناسبات قدرت سياسي در طول تمدن دوره مياني اسلامي و از طرفي ملاحظات و ساختار دنياي مدرن هر كدام به جهتي مانع تحقق آن شده‌اند. اتخاذ رويكرد انتقادي نسبت به سنت (نه تراث ديني) و عقلانيت مدرن، مهم‌ترين راهكار در دسترسي است كه مي‌تواند شرايط امكان اين ايده را در آينده فراهم سازد.