تاثير كاربري اراضي بر فرسايش‌پذيري و كيفيت خاك (مطالعه موردي: حوضه آبريز هشتيان، درياچه اروميه)

فرسايش خاك به‌عنوان عامل مهمي در كاهش كيفيت و تخريب خاك در نظر گرفته مي‌شود. از پارامترهاي مهم و تأثيرگذار در فرسايش خاك انواع كاربري اراضي است. حوضه آبريز هشتيان به دليل شرايط طبيعي، دخالت‎هاي انساني و تنوع كاربري اراضي به فرسايش حساس بوده و نيازمند پايش كيفيت و فرسايش‎پذيري خاك مي‎باشد. ازاين‌رو هدف از اين تحقيق بررسي تأثير كاربري اراضي بر فرسايش‌پذيري و كيفيت خاك در حوضه آبريز هشتيان است. در اين تحقيق از حوضة موردمطالعه 21 نمونه از كاربري زراعي، 18 نمونه از كاربري مرتع، 14 نمونه از كاربري باغ با روش سيستماتيك - تصادفي برداشت شد. ويژگي‎هاي فيزيكي و شيميايي نمونه‎ها شامل سديم، پتاسيم، فسفر كل، كربن آلي، هدايت الكتريكي، pH، آهك، وزن مخصوص ظاهري و حقيقي و بافت خاك اندازه‌گيري شد. با استفاده از تحليل واريانس ارتباط پارامتر‎هاي اندازه‎گيري شده با كاربري‎هاي اراضي مشخص شد. نتايج نشان داد كه اكثر پارامتر‎هاي فيزيكي و شيميايي خاك با مقدار P كمتر از 0.05 به طور معني‎دار تحت تأثير كاربري اراضي مي‎باشد. همچنين نتايج نشان داد شاخص كيفيت خاك با مقدار P (0.17) داراي ارتباط معنادار با كاربري اراضي نمي‎باشد و فرسايش‎پذيري خاك با مقدار P كمتر از 0/001 داراي ارتباط معنادار با كاربري اراضي مي‎باشد. همچنين با استفاده از آزمون Post-hoc و به روش توكي مشخص شد كاربري زراعي داراي خاك باكيفيت‌تر به دليل هوادهي و باقي‌ماندن كاه و كلش هنگام شخم و پوشش گياهي مناسب مي‎باشد و كاربري مرتع به دليل چراي بيش از حد دام و كاهش مواد مغذي خاك داراي فرسايش‎پذيري بالايي نسبت به كاربري زراعي و باغ مي‎باشد.