صورت‌بندي سياست علم مبتني بر خوانش جمعي متفكران انقلاب اسلامي

پژوهش‌هاي انجام‌شده در حوزه «سياست علم»، گاه، خصلتي تجربي داشته و نسبت بين متغيرها را كاوش و گزارش كرده‌اند. گاه خصلتي نظري داشته و مبتني بر مباني فكري، پاسخ‌هايي را به پرسش‌هاي حوزه سياست علم، داده‌اند. در اين‌ميان، بررسي انديشه اسلامي در خصوص علم، موضوعي است كه نيازمند واكاوي علمي است. انديشه اسلامي ضمن تأكيد فراوان بر علم، نگاه ويژه‌اي به آن دارد. از اين‌رو مسئله اساسي اين است كه علم در انديشه اسلامي چگونه صورت‌بندي مي‌شود؟ تا مبناي سياست علم در كشور باشد. در اين پژوهش، با مبنا قراردادن ديدگاه‌هاي سه متفكر (امام خميني، شهيد مطهري و آيت‌الله خامنه‌اي) و با استفاده از روش تحليل مضمون و با رويكرد استقرايي-قياسي، ابتدا تلاش شد ديدگاه‌هاي هر يك از اين متفكرين، صورت‌بندي و در نهايت از طريق خوانش جمعي آنها، يك صورت‌بندي اسلامي از علم به‌دست بيايد. ارائه تلقي معرفت‌شناسانه يكسان از علم، ذومراتب دانستن آن، تأكيد بر استقلال، خودكفايي و اقتدارآفريني علم به عنوان مبنا و غايت علم كه منجر به ترسيم «مرجعيت فكري و علمي»، «نظام اقتصادي قوي» و «نظام سياسي اجتماعي عزت‌مند» به عنوان ابعاد علم در حيات اجتماعي مي‌شود، جنسيت‌بردار نبودن تحصيل علم، شريف‌دانستن علم و عدم واگذاري كامل آن به مناسبات بازار و مسئول‌دانستن حكومت ديني در قبال علم، تأكيد بر اخلاق علم و پيشبرد توأمان تهذيب و تحصيل و در نهايت قائل‌شدن به ارتباطات حداكثري در مراودات علمي و بي‌مكان دانستن علم، از جمله مفاهيم و نقاط اشتراك متفكرين است كه صورت‌بندي اسلامي علم را به‌وجود آورده‌اند.