پايش تغييرات كاربري اراضي و دبي رودخانه به‌منظور مديريت پايدار در حوزه سد استقلال ميناب

برنامه‌ريزي استفاده از زمين و مديريت پايدار منابع طبيعي مستلزم آگاهي از تغييرات كاربري اراضي و اثرات ثانويه آن بر رژيم هيدرولوژيكي مي‌باشد. هدف از پژوهش حاضر بررسي تغييرات كاربري اراضي و دبي رودخانه با استفاده از داده‌هاي رقومي لندست 8 و IRS در حدفاصل دو ايستگاه هيدرومتري پل آب‌نماي رودان تا برنطين است. ابتدا تصحيح هندسي و اتمسفري تصاوير، در نرم‌افزار ENVI 5.3 انجام و سپس طبقه‌بندي كاربري‌هاي اراضي براي سال هاي 2000 و 2018 صورت گرفت و ماتريس انتقال كاربري اراضي تهيه شد. براي بررسي روند تغييرات دبي 19 ساله (2018-2000) دو ايستگاه پل آب‌نماي رودان تا برنطين از آزمون من-كندال استفاده گرديد كه نتايج آن در سطح 95 درصد معني دار بوده است. براي فصول بهار 0/001 و تابستان 0/021، روند منفي معني‌دار بود؛ درحالي‌كه براي فصول پاييز 0/88، زمستان 0/561 و هم‌چنين سالانه 0/072 روند منفي معني‌دار مشاهده نشد. طبق نتايج، تغيير رژيم هيدرولوژيكي و شيب منفي دبي ماهانه، فصلي و سالانه ايستگاه بالادست (آب‌نما- رودان) منجر به تغيير كاربري اراضي پايين دست گرديده كه بيش‌ترين تغيير كاربري اراضي مربوط به اراضي تركيب كشاورزي- باغي و اراضي باغي مي‌باشد. اراضي تركيب كشاورزي- باغي از 123/25 كيلومترمربع به 116/18 كيلومترمربع كاهش‌يافته است؛ درحالي‌كه مساحت اراضي باغي از 4/65 كيلومترمربع به 14/72 كيلومترمربع افزايش داشته است. علاوه بر آن تغيير كاربري اراضي منجر به تغيير رژيم هيدرولوژيكي و تندتر شدن شيب منفي دبي ماهانه، فصلي و سالانه ايستگاه پايين دست (برنطين- رودان) نسبت به ايستگاه بالادست (آب‌نما - رودان) شده است.