نهادها و الزامات تشكيلاتي مديريت جامع حوزه‌هاي آبخيز

هدف نهايي آبخيزداري، مديريت و بهره برداري اصولي و بهينه از منابع محيطي در مقياس آبخيزها در راستاي اهداف توسعه پايدار است. اصطلاح راهبرد مديريت جامع آبخيز به‌طور گسترده در دهه ‌هاي اخير طرفداران زيادي در ادبيات علمي مديريت آبخيز پيدا كرده است. مديريت منابع آبخيز با يك رويكرد جامع، از طريق توجه به زير سامانه ‌هاي آبخيز و نحوه ارتباط بين آن ‌ها و هم‌ چنين توجه به فرآيندها و چرخه ‌هاي فعال در سامانه آبخيز ميسر مي شود. هدف از انجام اين تحقيق بررسي نهادها و الزامات تشكيلاتي مديريت جامع حوزه‌ هاي آبخيز از طريق انجام مطالعات تطبيقي و بررسي تجربيات جهاني مي‌ باشد. با توجه به بررسي‌هاي انجام شده، كشورهايي مانند كانادا (ايالت‌هاي اونتاريو و كبك)، انگليس، تايلند، اندونزي، آلمان، سريلانكا و استراليا داراي وزارت محيط‌زيست و منابع طبيعي مجزا از وزارت كشاورزي مي باشند و در كشورهايي مانند فرانسه و ايران محيط‌زيست و منابع طبيعي زير مجموعه اي از وزارت‌خانه هاي ديگر مي باشد. در ايالات‌متحده سازمان حفاظت محيط‌زيست مستقل از دولت فدرال مي باشد. كشورهايي كه داراي وزارت مستقل منابع طبيعي و محيط‌زيست هستند تمركز بيش تري بر مسائل حوزه آبخيز و مديريت آن دارند. در كشور ايران سازمان منابع طبيعي و آبخيزداري زير مجموعه وزارت جهاد كشاورزي مي باشد كه تمركز اصلي آن افزايش توليدات كشاورزي است. در حالي‌كه مديريت منابع طبيعي و آبخيزداري نيازمند يك ساختار تشكيلاتي تخصصي، مستقل و نسبتاً قوي است كه بيش تر تمركز آن بر مديريت حفاظت باشد. با توجه به تضاد در هدف اصلي وزارت جهاد كشاورزي به‌عنوان تشكيلات بالاسري و سازمان منابع طبيعي و آبخيزداري كشور به‌عنوان تشكيلات زيرمجموعه، استقلال تشكيلات منابع طبيعي و آبخيزداري كشور از بدنه وزارت جهاد كشاورزي نياز به مطالعه و بررسي عمقي دارد كه در آن نظرات صاحب‌نظران و متخصصان برجسته كشوري اخذ و جمع‌بندي شود.