نقدهايي بر خط‌مشي بي‌طرفي ايران در جنگ جهاني اول (1918-1914م.)

ايران در آغاز جنگ جهاني اول تصميم به اتخاذ خط‌مشي بي‌طرفي در عرصه سياست خارجي و روابط بين‌الملل گرفت. دولتمردان ايران تصور مي‌كردند با اتخاذ اين خط‌مشي مي‌توانند جنگ را از مرزهاي ايران دور كنند، اما اين پيش‌بيني رخ نداد و جنگ وارد خاك ايران شده و خسارات عظيمي به ايرانيان وارد كرد. با وجود اينكه براي اكثريت دولتمردان، خط‌مشي بي‌طرفي به‌مانند وحي منزل و بهترين نسخه براي رهايي از اين بحران خانمان‌سوز محسوب مي‌شد؛ اما صداهايي ضعيف در آن فضا انعكاس يافت كه اين خط‌مشي را تأمين‌كننده تماميت ارضي و امنيت ملي ايران نمي‌دانست. در اين مقاله تلاش مي‌شود تا گوشه‌هايي از اين نقدها و تشكيك‌ها ارائه شود. استدلال‌ها و نظرات مخالفين خط‌مشي بي‌طرفي در آن زمان مغفول ماند، اما با بررسي آنها شايد بتوان به نتايجي براي ايران امروز دست يافت. ايران در آغاز جنگ جهاني اول تصميم به اتخاذ خط‌مشي بي‌طرفي در عرصه سياست خارجي و روابط بين‌الملل گرفت. دولتمردان ايران تصور مي‌كردند با اتخاذ اين خط‌مشي مي‌توانند جنگ را از مرزهاي ايران دور كنند، اما اين پيش‌بيني رخ نداد و جنگ وارد خاك ايران شده و خسارات عظيمي به ايرانيان وارد كرد. با وجود اينكه براي اكثريت دولتمردان، خط‌مشي بي‌طرفي به‌مانند وحي منزل و بهترين نسخه براي رهايي از اين بحران خانمان‌سوز محسوب مي‌شد؛ اما صداهايي ضعيف در آن فضا انعكاس يافت كه اين خط‌مشي را تأمين‌كننده تماميت ارضي و امنيت ملي ايران نمي‌دانست. در اين مقاله تلاش مي‌شود تا گوشه‌هايي از اين نقدها و تشكيك‌ها ارائه شود. استدلال‌ها و نظرات مخالفين خط‌مشي بي‌طرفي در آن زمان مغفول ماند، اما با بررسي آنها شايد بتوان به نتايجي براي ايران امروز دست يافت.