مروري روايتي بر بايدها و نبايدهاي انتخاب هدايتگران همتا در آموزش علوم پزشكي

مقدمه: هدايتگري همتايان، موضوعي است كه در سال هاي اخير در آموزش علوم پزشكي، مورد استقبال قرار گرفته است. يكي از ابعاد موفقيت اين فرآيند، انتخاب هدايتگر همتاي شايسته است كه بتواند نقش خود را به خوبي ايفا كند. مطالعۀ حاضر با هدف بررسي مروري روايتي، بر بايدها و نبايدهاي انتخاب هدايتگران همتا، در آموزش علوم پزشكي، انجام شد. روش كار: پژوهش حاضر، به روش مروري - روايتي است كه در طي سه مرحلۀ جستجوي متون، ارزيابي داده ها و تحليل آن ها با هدف ارائه يك نماي كلي از ويژگي ها، بايدها و نبايدهاي انتخاب راهنمايان همتا، انجام شده است. جمع‌آوري اطلاعات، با جستجوي كليدواژه هاي فارسي زبان، مانند: «راهنمايان همتا»، «مربيان همتا»، «ويژگي ها»، «شايستگي ها»، «صلاحيت ها» و انگليسي زبان، از قبيل: Competencies ,Peer Mentors, Peer Mentoring و با كمك عمل گرهاي منطقي، از مقالات پايگاه هاي اطلاعاتي به زبان فارسي،Iranmedex ،Magiran و انگليسي Science Direct, web of science و Scopus، كاكرن و موتورهاي جستجوگر PubMed و Google Scholar ، بدون محدوديت زماني، بهره گرفته شده است. يافته ها: 9 ويژگي و شايستگي براي مربيان همتا، استنباط شده است كه در دستۀ بايستگي ها قرار مي گيرد و عبارت است از: شباهت و زمينه هاي مشترك (اصل تطابق)؛ برخورداري از مهارت ارتباطي قوي؛ توانمندي در زمينۀ هدايتگري؛ شوق و اشتياق به آموزش و حمايت از ديگران؛ توجه به فرآيند آموزش در هدايتگري با رويكرد متقابل؛ داشتن زمان كافي براي هدايتگري؛ همدلي؛ انعطاف و انتقادپذيري؛ امانتداري. در همين زمينه، چهار ويژگي منفي در نقطه مقابل آن به دست آمد كه در دستۀ نبايدهاي انتخاب هدايتگر همتا، قرار مي گيرد و شامل: عدم ايفاي نقش در قالب معلم خصوصي، مشاور تحصيلي و ويراستار متربي مي باشد؛ همچنين هدايتگر همتا، نبايد در ارتباط با هدايت شونده، سبك ارتباطي تهديد آميز و يا سلسله مراتبي را دنبال كند. نتيجه گيري: شناسايي دقيق ويژگي ها و شايستگي هاي هدايتگران همتا، در كنار كارآمدي برنامۀ هدايتگري و بايستگي هاي فرد هدايت شونده، مي تواند منجر به نتيجۀ مطلوب شود. يافته هاي اين پژوهش مي تواند، به برنامه ريزان آموزشي، اين امكان را فراهم سازد تا با انتخاب هدايتگران همتايي كه شايستگي هاي لازم را دارند و در جهت دستيابي به اهداف فرآيند تلاش مي كنند، كمك و ياري رسانند.