مناظره مكتوب داور و نويسنده در باب جهت‌دهي به پژوهش و پژوهشِ ايدئولوژيك

آيا پژوهش، حكمراني‌پذير است؟ اگر پاسخ مثبت باشد، اين سؤالات مطرح مي‌شوند كه: آيا حكمراني پژوهش به معناي تزريق ايدئولوژي در آن و فرمايشي كردن آن است؟ آزادي پژوهشگر براي جستجوي حقيقت با چه نوعي از سازوكارها قيد مي‌خورد؟ هنجارهاي جامعه علمي، انتظارات مراجع اقتدار بيروني اعم از حكومت و جامعه، خواسته‌هاي مشترياني مثل صنعت و ... چه جايگاهي در اين قيودات دارند و پژوهشگر در چه فرآيندي پاسخگو مي‌شود؟ هدف مقاله حاضر، بحث در حوالي اين سؤالات و مطالب مشابه آن‌ها است. اين مقاله يك مناظره كتبي بين نويسنده مقاله‌ «حكمراني پژوهش: يك چارچوب نظري» (مجتبي جوادي) و داور آن (نرگس نراقي) است كه در همين شماره فصلنامه سياست علم و فناوري منتشر شده است. نويسنده مقاله مذكور در اعتراض به دلايل رد آن توسط داور، با سردبير نشريه مكاتبه كرده و با صلاحديد ايشان وارد مناظره با داور شد. با وساطت سردبير، مكاتباتي چندباره بين نويسنده و داور انجام شد كه محتواي آن‌ها بدون هيچ دخل و تصرفي در اين مقاله ارائه شده است. به طور خلاصه، داور با ارائه شواهدي از به‌كارگيري برخي الفاظ و جملات در مقاله، چنين استدلال كرده‌است كه نويسنده در پي دفاع از علم ايدئولوژيك و ضرورت تزريق ارزش‌ها در پژوهش بوده و اين دفاع نيز در اثر سوء برداشت از رويكرد پارادايم‌هاي اخير علوم اجتماعي در رابطه با حضور ارزش‌ها در پژوهش است و بدين ترتيب مقاله را مردود اعلام كرده‌است. نويسنده نيز با ارائه منابع جملات، استدلال كرده است كه برداشتِ داور همدلانه نبوده و ايدئولوژيك بودن يا نبودن پژوهش، در اين مقاله محل بحث نيست و سپس با طرح چهار مفهوم دوتايي، يعني «علم/ پژوهش»، «جهت داري/ ايدوئولوژيك»، «مقام شخص پژوهشگر/ مقام حكومت و كنشگران خط مشي علم» و «توصيف/تجويز»، جايگاه نظري مقاله و چيستي حكمراني پژوهش را شرح داده است.