ابعاد ارتباطي مناسك در جهان معاصر: فراگرد ارتباطي در راهپيمايي اربعين

مناسك راهپيمايي اربعين يكي از بزرگترين گردهمايي‌هاي مذهبي جهان است كه سالانه ميليون‌ها نفر با مليت هاي مختلف و از گروه‌هاي اجتماعي متفاوت در آن مشاركت دارند. اين راهپيمايي از نظر جريان ارتباطي، رسانه‌اي و آييني براي پژوهشگران حوزه دين و ارتباطات حائز اهميت است. هدف از انجام اين پژوهش شناسايي ابعاد ارتباطي راهپيمايي اربعين بوده و تلاش شده با بهره‌مندي از روش كيفي، نظريه مبنايي و انجام مصاحبه عميق با متخصصان، طي فرآيندهاي مختلف كدگذاري با نرم افزار مكس‌كيودا، مولفه‌هاي حوزه پژوهش استخراج شود. يافته‌هاي پژوهش نشان داد؛ ارتباطات در راهپيمايي داراي ابعاد دروني و بيروني مي‌باشد. ارتباطات سنتي كه بيشتر به صورت ميان فردي و بر اساس عقايد شكل گرفته وجه غالب ارتباطات در اين راهپيمايي است. بعد بيروني ارتباطات، داراي جنبه‌هاي متعدد ارتباطات جمعي است كه خود به دو دسته از ارتباطات رسمي و ارتباطات غيررسمي تقسيم مي‌شود. در ارتباطات رسمي، مانند گزارش هاي خبري راديو، تلويزيون و مطبوعات از ابعاد مختلف راهپيمايي، معمولا تلاش شده بعد ديني و همبستگي مردمي‌ راهپيمايي برجسته و تبليغ شود. فضاي راهپيمايي اربعين مملو از گفتگوهاست. ارتباط كلامي موجود فراتر از يك ارتباط ساده و ارتباطات در راهپيمايي اربعين داراي لايه‌ها و دوره‌هاي متعدد است. در اين راستا مدل ارتباطي راهپيمايي اربعين مدل مراوده اي-تعاملي شناخته شده است.