برآورد تابع واكنش سياست مداخله بانك مركزي ايران در بازار ارز

يكي از اهداف مهم دولت از مداخله در بازار ارز، حفظ تعادل در نرخ ارز و جلوگيري از انحراف نرخ ارز از مسير تعادلي با كمترين حجم مداخله است. چرا كه انحرافات نرخ ارز باعث ايجاد بي‌ثباتي در بخش‌هاي مختلف اقتصاد مي‌گردد. در نتيجه، كنترل اين انحرافات مي‌تواند علاوه بر اثرات مطلوب بر بخش داخلي اقتصاد، ثبات و تعادل‌بخش خارجي را نيز در پي داشته باشد. هدف اين مقاله برآورد تابع واكنش (عكس‌العمل) سياست مداخله بانك مركزي ايران در بازار ارز كشور است. براي اين منظور ابتدا شاخص مداخله بانك مركزي با رويكرد فشار بازار ارز محاسبه و سپس تابع عكس العمل سياست مداخله با رويكرد آستانه اي (STAR) براي بازه ي زماني، 1397-1370:2:4 برآورد مي‌شود. نتايج برآورد قسمت خطي مدل نشان مي دهد كه متغير انحرافات نرخ ارز از مسير بلندمدت تأثير منفي بر شاخص مداخله بانك مركزي دارد. اين در حالي است كه نتايج برآورد قسمت غيرخطي مدل حكايت از تأثير مثبت انحرافات بلندمدت نرخ ارز و نرخ رشد درآمدهاي ارزي حاصل از فروش نفت بر مداخله بانك مركزي در بازار ارز ايران دارند. اين موضوع نشان دهنده آن است كه با افزايش درآمدهاي ارزي دولت، رشد ذخاير ارزي بانك مركزي بيشتر مي‌شود. در حقيقت در ايران به دليل وجود تورم بالا، دولت‌ها همواره سعي كرده اند كه نرخ ارز را در سطح پايين تنظيم نمايند تا از اين طريق مانع از افزايش سطح قيمت ها شوند. نتيجه اين نوع دخالت ها، عدم انعطاف‌پذيري نرخ ارز اسمي در واكنش به تغييرات و تحولات اقتصادي بوده است كه خود عاملي براي كاهش نرخ ارز واقعي در چند دهه اخير در ايران مي‌باشد.