آينده نگاري صادرات نفت خام سنگين ايران در افق 2040 با رويكرد سناريونويسي

نفت سنگين درحال حاضر 15 درصد از ذخاير اثبات شده و 10.5 درصد از توليد مايعات هيدروكربوري جهان را تشكيل مي-دهد. با توجه به كاهش تدريجي سهم نفت‌هاي متعارف و نفت شيل از كل توليد نفت توليدي جهان، در بلندمدت نفت سنگين نقش برجسته‌اي در بازار جهاني نفت ايفا خواهد كرد و كشورهاي دارنده ذخاير قابل توجه نفت سنگين نظير ايران از موقعيت ويژه‌اي برخوردار خواهند بود. مقاله حاضر مي‌كوشد با شناسايي عوامل كليدي و نيروهاي پيشران ملي و جهاني، سناريوهاي محتمل صادرات نفت سنگين ايران تا افق 2040 را ارائه نمايد. داده‌هاي اين مطالعه شامل 27 عامل كليدي است كه به روش پويش محيطي و نظرات خبرگان طي دو مرحله از طريق پرسشنامه بدست آمد. در ادامه پس از شناسايي تاثيرات متقابل عوامل كليدي بر يكديگر و تحليل آن با نرم افزار ميك مك ، 16 توصيفگر كه بيشترين تاثير را در آينده صادرات نفت سنگين ايران ايفا مي‌كند، شناسايي شدند. سپس با تكيه به منابع علمي و نظرات خبرگان، 60 وضعيت براي توصيفگرها تعريف گرديد و با استفاده از نرم افزار سناريو ويزارد ، تعداد 16 سناريو با سازگاري بالا (سناريوهاي باوركردني) بدست آمد كه در نهايت پس از صحه‌گذاري و اعتبارسنجي توسط خبرگان پنج سناريوي در هزار توي تحريم ، شرق بدون غرب ، ويروس بزرگ ، پيوند با جهان و فرصتهاي از دست رفته تدوين شد.