اثر همزمان شدت هاي مختلف چرا و نوع دام (گوسفند، گاو و چراي تلفيقي) بر برخي خصوصيات فيزيكي و شيميايي خاك (مطالعه موردي: مراتع مشجر شهرستان سوادكوه، استان مازندران)

چراي مفرط و مازاد بر ظرفيت مرتع يكي از مهم‌ترين عوامل موثر بر تخريب مراتع است كه موجب فشردگي خاك، افزايش ميزان رواناب، تضعيف و تخريب پوشش گياهي و تغيير تركيب گونه اي مراتع مي شود و سرانجام ميزان توليد علوفه و محصولات دامي را تحت تاثير قرار مي دهد. در اين تحقيق اثر شدت هاي مختلف چراي گاو و گوسفند و چراي تلفيقي دام و مقايسه آن با شرايط قرق در مراتع هليچال، مرسرك، شش جوله و بزكله بسوت شهرستان سوادكوه، استان مازندران بررسي شد. بدين منظور در هر يك از مناطق، پلات استاندارد ويتاكر اصلاح شده در دو تكرار مستقر و نمونه هاي خاك از عمق صفر تا 20 سانتي متري خاك برداشت شد و به آزمايشگاه انتقال يافت. تجزيه و تحليل داده هاي خاك به كمك آناليز واريانس يك طرفه و مقايسه ميانگين با استفاده از روش دانكن انجام شد. نتايج نشان داد اختلاف معني داري بين پارامترهاي رطوبت، درصد رس، نيتروژن، پتاسيم، هدايت الكتريكي و فسفر وجود داشته است. بالاترين ميزان نيتروژن (0.86 پي پي ام)، پتاسيم (3 پي پي ام) و هدايت الكتريكي (6.93 دسي زيمنش بر متر) در منطقه چراي تلفيقي و بيشترين مقدار درصد رطوبت (5.19 درصد) در منطقه قرق مشاهده گرديد؛ در حالي كه حداكثر مقادير فسفر (5.51 پي پي ام) در منطقه تحت چراي شديد گاو و حداكثر مقادير رس (15.19 درصد)، در منطقه تحت چراي شديد گوسفند به دست آمد. براساس نتايج آماري تحقيق حاضر، قرق مرتع بر ماده آلي، كربن آلي، كلسيم، منيزيم، سديم، pH، چگالي ظاهري وCEC اثر معني داري نداشته است. جمع بندي نتايج اين مطالعه نشان داد كه به ترتيب چراي تلفيقي (گاو و گوسفند) و چراي شديد دام خطري جدي براي سلامت اكوسيستم هاي مرتعي است كه موجب كاهش كيفيت خاك و تسريع و تشديد فرسايش خاك مراتع مي گردد.