ارتباط برخي عوامل توپوگرافي و مشخصه‌هاي دارمازو (Quercus infectoria Oliv.) با زي‌توده و عناصر غذايي ريشه مويين (پژوهش موردي: شينه قلايي، لرستان)

پژوهش حاضر با توجه به شرايط بوم شناختي موجود در جنگل هاي زاگرس و آگاهي از واكنش درختان جنگلي به اين شرايط و با هدف بررسي تاثير برخي عوامل توپوگرافي، مشخصه‌هاي درخت بر مقدار زي‌توده ريشه‌هاي مويين درختان بلوط دارمازو (Quercus infectoria Oliv.) و مقايسه مقدار نيتروزن، فسفر و پتاسيم در ريشه‌هاي مويين اين درختان در منطقه شينه قلايي لرستان انجام شد. بدين منظور ابتدا از روش نمونه‌برداري منظم تصادفي با شبكه آماربرداري 100×100متر نمونه‌برداري انجام شد. مشخصه‌هاي درخت شامل قطر برابر سينه، قطر تاج، ضريب قد كشيدگي و ارتفاع درخت، همچنين غلظت سه عنصر NPK در دو طبقه ارتفاعي و مقدار زي توده ريشه مويين در سه جهت شمال، غرب و شرق، در عمق 0 تا 30، شيب 15 تا 60 و ارتفاع 1300 تا 1500 متر اندازه‌گيري شد. آزمون t مستقل نشان داد كه عمق (P 0.05)و جهات جغرافيايي (P 0.001)بر مقدار زي‌توده درخت دارمازو تاثير معني‌داري دارند. مقدار زي‌توده در عمق 30-15 سانتي‌متر و جهت شرق بيشتر است. اما ارتفاع از سطح دريا تاثير معني‌داري روي زي‌توده ريشه ندارد. نتايج آزمون تجزيه واريانس يك طرفه نشان داد مقدار زي‌توده در طبقه شيب 60-46 درصد بيشترين مقدار را دارد (P 0.001). همبستگي پيرسون نشان داد قطر تاج درخت و ضريب قدكشيدگي روي مقدار زي‌توده ريشه مويين درخت دارمازو تفاوت معني‌داري دارد (P 0.001). ولي قطر برابر با سينه و ارتفاع درخت روي مقدار زي‎توده تاثير معني‌داري ندارد. همچنين مشخص شد دو عنصر نيتروژن و فسفر (P 0.05)و عنصر پتاسيم (P 0.001)تفاوت معني‌داري روي مقدار زي‌توده ريشه مويين ايجاد مي‌كند؛ همچنين نيتروژن بيشترين همبستگي را با مقدار‌ زي‌توده ريشه موييندر جهت مثبت و پتاسيم كمترين مقدار همبستگي را در جهت منفي دارد. آگاهي بيشتر از ويژگي هاي درختان با توجه به وضعيت توده هاي جنگلي مي تواند در حفاظت و احيا به ويژه در عمليات پرورشي آنها تاثير گذار باشد.