مقايسۀ جزءبندي و گونه بندي روي در برخي افق‌هاي مشخصۀ خاك‌هاي استان خوزستان

خاك هاي موجود در سطح زمين نتيجه برهم كنش عوامل پنج گانه خاك سازي بوده و شدت و ضعف هر يك از اين عوامل سبب تشكيل خاكهاي متفاوت با ويژگي ها و افق هاي مختلف مي گردد. نتايج تجزيه خاك هاي كشاورزي ايران سطح متفاوتي از كمبود روي را نشان مي دهد. اين مطالعه با دو هدف (1) اندازه گيري و تعيين شكل‌هاي شيميايي روي در افق‌هاي مشخصه ماليك، كلسيك و ساليك جمع‌آوري شده از مناطق مختلف در استان خوزستان (2) و بررسي سهم برخي از ويژگي‌هاي فيزيكي و شيميايي اين خاك‌ها در تعيين فراهمي روي قابل دسترس اين خاك‌ها صورت گرفت. بدين منظور و براي كمي‌سازي توزيع روي قابل دسترس در خا‌ك‌هاي مورد بررسي (با سه تكرار) از روش عصاره‌گيري دنباله اي تسير استفاده شد. به منظور برآورد دقت نتايج شش مرحله اي تسير يك گرم خاك گواهي شده ايالت مونتانا (ANIST 27 11 A) مورد استفاده قرار گرفت و درصد بازيابي به دست آمده 94/5% بود. از نرم افزار visual MENTEQ نسخه3/1 براي محاسبه گونه‌هاي روي غالب در محلول تعادلي استفاده شد. پارامترهاي Zn2+, Ca2+, Mg2+ ,Na+, K+, PO43−, SO42 , Cl−, ، EC و pHبه عنوان ورودي‌هاي مدل استفاده شدند. نتايج جزءبندي روي نشان داد كه شكل‌هاي آلي، كربناتي و اكسيدي در افق ماليك و كلسيك و شكل‌هاي كربناتي، اكسيدي و تبادلي در افق ساليك شكل‌هاي غالب و مؤثر روي قابل دسترس گياه مي باشند. همچنين نتايج نشان داد گونه‌هايZn2+, Zn(OH)2(aq), Zn DOM (aq), وZn (OH)+ گونه‌هاي غالب روي در همه افق‌هاي مشخصه انتخابي هستند. نتايج حاصل از محاسبات فاكتور تحرك عنصر روي با افزودن 10 ميلي گرم به كيلوگرم خاك سولفات روي نشان از مقادير كم‌تر فاكتور تحرك در افق مشخصه ماليك نسبت به كلسيك و ساليك بود.