اثر زمان برداشت بر صفات مورفولوژيك و عملكرد لاين‌هاي اميدبخش سورگوم دومنظوره (Sorghum bicolor L. Moench)

به منظور ارزيابي پتانسيل توليد لاين هاي اميدبخش سورگوم دومنظوره (دانه اي-علوفه اي) در زمان هاي مختلف برداشت، آزمايشي در قالب طرح بلوك هاي كامل تصادفي با سه تكرار در شش مكان (كرج، مشهد، اصفهان، بيرجند، شيراز و گرگان) طي دو سال زراعي 1396 و 1397 اجرا شد. در اين آزمايش صفات مورفولوژيك و عملكرد هفت ژنوتيپ سورگوم (KDFGS4، KDFGS6، KDFGS9، KDFGS10، KDFGS16، MDFGS1 و MDFGS2) در چهار مرحله برداشت (شيري، خميري نرم، خميري سخت و رسيدگي فيزيولوژيك دانه) مورد ارزيابي قرار گرفتند. نتايج نشان داد كه حداقل عملكرد علوفه سيلويي و حداكثر عملكرد ماده خشك در كليه ژنوتيپ هاي سورگوم در مرحله رسيدگي فيزيولوژيك بدست آمد. بيشترين عملكرد ماده خشك و دانه (به ترتيب 34.32 و 7.39 تن در هكتار) به ترتيب در شيراز و اصفهان ثبت شده و در بيرجند و گرگان به ترتيب حداقل علوفه و دانه توليد شدند. بيشترين و كمترين عملكرد دانه (6.67 و 5.04 تن در هكتار) به ترتيب در لاين هاي KDFGS6 و KDFGS16 ثبت شد. بيشترين عملكرد علوفه سيلويي و ماده خشك، بيشترين ارتفاع بوته و كمترين طول خوشه در لاين MDFGS1 مشاهده شد. براساس درصد ماده خشك مناسب براي توليد علوفه سيلويي، مرحله خميري نرم بهترين زمان براي برداشت علوفه سورگوم شناخته شد. بالاترين پايداري عملكرد دانه در لاين هاي MDFGS2، KDFGS6 و KDFGS10 و بيشترين پايداري عملكرد علوفه در لاين هاي KDFGS9، KDFGS6 و MDFGS1 مشاهده شد. براساس نتايج اين تحقيق با در نظر گرفتن عملكرد و پايداري عملكرد، لاين KDFGS6 به عنوان برترين ژنوتيپ دومنظوره (دانه اي- علوفه اي) سورگوم شناخته شد و لاين MDFGS1 براي توليد علوفه مناسب تر بود.