برآورد ارزش اصلاحي صفات مورفوفيزيولوژيك ژنوتيپ‌هاي ذرت (.Zea mays L) با استفاده از روش BLUP

اطلاع از نحوه عمل و ميزان اثر ژن ها، لازمه دستيابي به ارقام گياهي با بازدهي بالا است. در اين راستا فناوري نشانگرهاي مولكولي نياز به اطلاع از شجره ژنوتيپ ها جهت برآورد ماتريس خويشاوندي مورد نياز براي برآورد ارزش هاي اصلاحي ژنوتيپ ها را تامين مي كند. در اين تحقيق، 97 ژنوتيپ ذرت در قالب طرح بلوك هاي كامل تصادفي با شش تكرار از نظر 17 صفت زراعي در سال 1395 در دانشكده كشاورزي دانشگاه اروميه مورد ارزيابي قرار گرفتند. پروفيل مولكولي ژنوتيپ هاي ذرت با استفاده از 16 آغازگر ISSR ارزيابي شده و در مجموع 78 مكان چندشكل تكثير شدند. آغازگرهاي UBC825 و UBC811 به ترتيب بيشترين و كمترين تعداد مكان چندشكل را تكثير كردند. ارزش اصلاحي ژنوتيپ هاي ذرت در ارتباط با هر يك از صفات مورد مطالعه به روش بهترين پيش بيني نااريب خطي (BLUP) در قالب مدل خطي مخلوط (MLM) با استفاده از ماتريس خويشاوندي (Kiniship) محاسبه شده بر اساس داده هاي مولكولي، برآورد شد. با در نظرگرفتن ارزش هاي اصلاحي برآورد شده براي صفات مورد مطالعه، ژنوتيپ هاي P10L5، P16L6 Kahia، 14*89، OH43.1-42 و P10L7 داراي بالاترين رتبه بودند. ژنوتيپ 163*/6.15 تنها ژنوتيپ گروه ششم، داراي ارزش اصلاحي مثبت و بالا براي نسبت سطح برگ و ارزش اصلاحي منفي و پايين براي عملكرد دانه در بوته بود. براساس مقادير ارزش اصلاحي، وراثت پذيري خصوصي صفات محاسبه شد و بالاترين مقدار وراثت پذيري خصوصي براي زمان ظهور گل آذين نر بدست آمد. بالا بودن وراثت پذيري خصوصي گزينش بر پايه فنوتيپ براي اصلاح صفت موردنظر را امكان پذير مي كند. ارزش اصلاحي مثبت نشان دهنده بيشتر بودن توان ژنوتيپ در انتقال ارزش صفات به نسل بعد بوده و در نتيجه مي توان از آنها به عنوان والدين مطلوب در برنامه هاي به نژادي ذرت استفاده كرد.