اثربخشي آموزش «واقعيت درماني» بر اعتياد به اينترنت و ادراك حمايت اجتماعي -خانواده در دختران نوجوان

مقدمه: اعتياد به اينترنت و كاهش ادراك حمايت اجتماعي خانواده در ميان نوجوانان موجب آسيب هاي اجتماعي گسترده اي در سطح جامعه مي شود. پژوهش حاضر با هدف تعيين اثربخشي آموزش واقعيت درماني بر اعتياد به اينترنت و ادراك حمايت اجتماعي خانواده در دختران نوجوان انجام شد. روش كار: روش پژوهش حاضر نيمه تجربي و از نوع پيش آزمون، پس آزمون و پيگيري با گروه كنترل بود. جامعه آماري اين پژوهش شامل 220 تن از نوجوانان دختر متوسطه دوم در استان خراسان شمالي در شهرستان بجنورد در سال 1399بود. 30 تن به روش نمونه گيري در دسترس انتخاب شدند و به صورت تصادفي ساده (قرعه كشي) در يك گروه مداخله و كنترل قرار گرفتند (در هر گروه 15 تن). ابزارهاي پژوهش شامل پرسشنامه جمعيت شناختي، آزمون اعتياد به اينترنت (Internet Addiction Test) و مقياس ادراك حمايت اجتماعي-خانواده (Perceived Social Support – Family Scale) بود. روايي صوري به روش كيفي و پايايي به روش همساني دروني با محاسبه ضريب آلفا كرونباخ مورد تأييد قرار گرفت. پيش از شروع مداخله ابزارهاي پژوهش توسط گروه ها تكميل شده بود. گروه مداخله به مدت 8 جلسه 90 دقيقه اي آموزش را دريافت كردند و گروه كنترل در ليست انتظار براي آموزش قرار گرفت. پس از اتمام مداخله و انجام پس آزمون، يك ماه بعد نيز ابزارها توسط هر 2 گروه تكميل شد. سپس در انتهاي پژوهش گروه كنترل نيز آموزش ها را دريافت كردند. تحليل داده ها در نرم افزار اس پي اس اس نسخه 22 انجام شد. يافته ها: بعد از مداخله، بين گروه مداخله با گروه كنترل، در هر 2 متغير اعتياد به اينترنت (23.02=F  و0.001= P) و ادراك حمايت اجتماعي-خانواده  (15.01=F  و0.001= P) تفاوت معنادار وجود داشت.  با توجه به مقادير اندازه اثر، 45 درصد تغييرات در اعتياد به اينترنت و 0.34 درصد تغييرات در ادراك حمايت اجتماعي -خانواده ناشي از آموزش واقعيت درماني است (0.001=P). نتيجه گيري: استفاده از آموزش واقعيت درماني در كاهش اعتياد به اينترنت دختران نوجوان و افزايش ادراك حمايت اجتماعي -خانواده مؤثر است. پيشنهاد مي گردد مشاوران براي ارتقاي توانمندي هاي فردي و كاهش اعتياد به اينترنت و درك بيشتر حمايت خانواده در نوجوانان از آموزش فوق استفاده كنند.