عنوان مقاله :
برهان فرا- استقراي بدبينانه و واقعگرايي علمي: رويكردهاي ارجاعي
پديد آورندگان :
موسوي كريمي ، ميرسعيد دانشگاه مفيد - دپارتمان فلسفه
كليدواژه :
معجزه نيست , فرا-استقراي بدبينانه , رويكرد ارجاعي , واقعگرايي وجودي
چكيده فارسي :
واقعگرايان علمي با برهان «معجزه نيست» (NM) استدلال ميورزند كه موفقيت علوم در پيشبيني و توضيح بسيار مشكل، و حتي غيرممكن ميبود، چنانچه نظريههاي علمي صادق نبودند و هستومندهاي (مشاهدهناپذير) پيشنهادي آنها وجود نداشتند. درمقابل، لائودن با برهان «فرا-استقراي بدبينانه» (PMI) و با ارائۀ فهرستي از نظريههاي موفق و درعينحال كاذبِ گذشته، ادعا ميكند موفقيت يك نظريه در توضيح و پيشبيني ملازم با صدق آن نيست. در پاسخ، مبتني بر رويكرد ارجاعي، واقعگرايان تلاش كردهاند نشان دهند ترمهاي نظريههاي موفقِ گذشته به مصداقهاي خود ارجاع ميدادند و هستومندهايي كه پيش نهاده بودند، بهنوعي در عالم وجود دارند. بهعلاوه، اين ترمهاي ارجاعي و مصاديق موردنظر آنها بهنوعي در نظريههاي متوالي بعدي نيز حفظ شدهاند. در اين مقاله، پس از توضيح NM و PMI، با بررسي و نقد مهمترين استدلالهاي واقعگرايان در رد PMI كه همگي ذيل رويكرد ارجاعي قرار دارند، نشان داده ميشود كه هيچكدام از اين استدلالها توان رد برهان PMI بهشكلي فيصلهبخش را ندارند. بااينحال، در پايان مقاله اشاره خواهد شد كه مزيت رويكرد ارجاعي اين است كه به واقعگرايان اجازه ميدهد حتي با فرض ناتواني در رد برهان PMI، از خوانش متواضعانهتري از واقعگرايي، موسوم به «واقعگرايي وجودي» دفاع كنند.