شناسايي مهم‌ترين عوامل مؤثر بر فرار مالياتي در اقتصاد ايران و بررسي نحوه اثرگذاري آن‌ها در طي زمان

اين مطالعه در پي مدل‌سازي فرار مالياتي و شناسايي نحوه اثرگذاري اين عوامل بر فرار مالياتي است. تحقيق حاضر در حوزه تحقيقات كاربردي است. به اين منظور از روش ميانگين‌گيري بيزي در بازه زماني 1370 تا 1399 در فضاي متلب 2021 بهره گرفته شده است. در اين پژوهش با استفاده از 62 متغير موثر بر فرار مالياتي و نيز رويكرد مدل ميانگين‌گيري بيزي، از 1 تا 12 متغير غيرشكننده موثر بر فرار مالياتي شناسايي شدند. نتايج نشان مي‌دهد كه نرخ تورم غيرشكننده‌ترين متغير موثر بر فرار مالياتي است؛ همچنين بر اساس نتايج مدل TVPFAVAR مشاهده گرديد كه شوك تأثير متغيرهاي كلان اقتصادي (تورم، نرخ ارز، بيكاري، كسري بودجه)، بر فرار مالياتي مثبت و قوي است، در حالي كه تأثير متغيرهاي فرهنگي (فرهنگ مالياتي، تلاش مالياتي، روحيه مالياتي، انصاف مالياتي و عدالت مالياتي)، بر اين متغير داراي تأثير اندك و منفي است.