اثرات متغير با زمان عوامل موثر بر سفته‌بازي در بازار مسكن ايران: مدل‌هاي فضا – حالت

بررسي رفتار سفته بازان در توضيح پديده هاي بازار مسكن ايران بسيار با اهميت است. بسياري از پديده هاي نامطلوبي كه در اين بازار رخ مي دهد نيز حاصل فعاليت سفته بازي در بازار مسكن است. در اين پژوهش، اثرات متغير با زمان عوامل موثر بر سفته بازي در بازار مسكن ايران با استفاده از مدل هاي فضا – حالت براي دوره 1370 تا 1398 بررسي شده است. شاخص سفته بازي با پيروي از الگوي روهنر برآورد شده است. نتايج نشان مي دهد كه شوك ناشي از ماليات بر مسكن، باعث كاهش سفته بازي در بازار مسكن شده است. شوك بازار سهام در كوتاه مدت اثر كم ولي در بلندمدت اثر متفاوتي در سال هاي مختلف  بر سفته بازي در بازار مسكن داشته است. اثر شوك نرخ ارز واقعي غير رسمي بر سفته بازي در بازار مسكن ايران مثبت بوده كه در دوره كوتاه مدت اثر اين شوك كم ولي در دوره بلندمدت بيشتر بوده است. با توجه به نتايج، شوك نرخ سود بانكي واقعي در دو دوره اول اثر مثبت و بعد از آن اثر منفي بر سفته بازي در بازار مسكن ايران داشته است. شوك ناشي از نرخ بازدهي واقعي مسكن اثرات متفاوتي بر سفته بازي در بازار مسكن داشته ولي در مجموع باعث افزايش سفته بازي در بازار مسكن ايران گرديده است. بر اساس نتايج، شوك ناشي از سفته بازي در بازارهاي موازي بازار مسكن (بازار ارز و سهام) باعث افزايش سفته بازي در بازار مسكن شده است.