گونه‌شناسي رويكردهاي بهره‌گيري از قرآن در فرآيند اعتبارسنجي محتواي احاديث

متن گزارش‌هاي روايي كه سند اطمينان‌آفريني ندارند، با معيارهاي مشخصي مانند قرآن، سنت، تاريخ، علم، حس، تجربه، اجماع و عقل قطعي پالوده مي‌شوند. اهميت قرآن در قامت اولين منبع انتقال آموزه‌هاي ديني و نقش تبيين‌گري ‌‌سنّت براي قرآن، پررنگ بودن كلام الهي براي اعتبار‌سنجي حديث را هويدا مي‌سازد. وجود دلالت‌هاي گوناگون در كلام الهي در كنار رهيافت‌ها و برداشت‌هاي گوناگون از محتوا و مدلول ‌‌قاعدۀ عرضه، سبب شده تا دانشوران مسلمان رويّه مشخص و واحدي را از فرآيند عرضه حديث به قرآن ترسيم ننمايند. اين نوشتار با روش تحليلي- اكتشافي، در پي يافتن گونه‌هاي معتبر معروضٌ‌عليه در ‌‌قاعدۀ عرضه حديث به قرآن بوده و به تبيين هر يك از گونه‌هاي محتمل در فرآيند بهره از اين قاعده پرداخته است. تبيين نقاط بهينه و آسيب‌هاي اكتفا به هر يك از گونه‌هاي پيش‌گفته، ديگر دستاورد پژوهش است. در پايان نيز با تبيين مؤلفه بنيادين در معيارهاي اعتبار‌سنجي حديث، يعني حصول اطمينان، رهاوردي منطقي در بهره از قرآن براي فرآيند بررسي محتوايي حديث ارائه شده است.