بررسي تحليلي مفهوم «بشارت» به «عذاب اليم» در قرآن

همنشيني مفاهيم متضاد در آيات قرآن، همواره مفسران را برآن داشته تا دست به تأويل زده و با دلايلي همچون مجاز و استعاره، معناي آيه را توجيه كنند. همنشيني دو واژه «بشارت» و «عذاب اليم» در هفت آيه، يكي از مواردي است كه مفسران را به زحمت تأويل انداخته و براي رهايي از اين تناقض، دست به تبيين هاي مختلفي زده‌اند. آنچه اين پژوهش در پي آن است، تبييني دقيق از معناي بشارت به عذاب است كه با بررسي روابط همنشيني و جانشيني و روش تحليلي-توصيفي، چنين حاصل شد كه بشارت به عذاب اليم در معناي حقيقي خود به‌كار رفته و مراد آن است كه نفوس گنهكاران پس از عبور از عذابي دردناك، خالص شده و به فطرت نخستين خود بازگشته و آماده ملاقات با پروردگارشان مي شوند و اين، همان مفهوم بشارت به عذاب است و مبين اين مسأله اينكه اولاً مراد خداوند ناظر به نتيجه كار است. ثانياً خداوند مربي است و تنبيه مربي از باب تربيت است، نه انتقام و يا شكنجه و آزار از بين برنده و چنين تنبيهي هرچند در ظاهر دردناك است، اما در باطن خير است و به دنبال آن شادي پايدار خواهد بود.