امكان يا امتناع حقوق بشر در علوم سياسي و روابط بين‌الملل: قرائت فرانظري

يكي از مسائل اصلي پيش روي حقوق بشر به امكان يا امتناع اجراي آن برمي‌گردد. در عرصه‌ي داخليِ كشورها، وجود اقتدار سياسي برآمده از لوياتان به ضمانت اجراي حقوق بشر كمك مي‌كند اما در عرصه‌ي بين‌المللي با شرايط نسبتاً آنارشيكي مواجه هستيم كه چشم‌انداز تحقق حقوق بشر را مبهم مي‌كند. اين مشكله را مي‌توان از منظر پارادايم‌هاي مسلط در اين دو عرصه بررسي كرد. بنابراين، سوال اصلي پژوهش حاضر اين است كه پارادايم‌هاي برجسته علوم سياسي و روابط بين‌الملل چه سازوكارهايي را براي اجراي حقوق بشر پيش نهاده‌اند. در اين مقاله با چارچوب پارادايم و سامانه‌هاي معرفتي تبارشناسي، حقوق بشر در پارادايم‌هاي علوم سياسي و روابط بين‌الملل بررسي مي‌گردد. بنابراين، پارادايم‌هاي بالا را مي‌توان در يك پيوستار قرار داد كه ديدگاه‌هاي مختلف از امكان تا امتناع اجراي حقوق بشر را پوشش دهد. در يك سر اين پيوستار، رويكردهاي ليبرال و تكنولوژي‌گرا قرار مي‌گيرند كه اجراي حقوق بشر را در عرصه هاي داخلي و بين‌المللي امكان‌پذير مي‌دانند و در سوي مقابل، پارادايم‌هاي انتقادي و پديدارشناسي قرار مي‌گيرند كه حقوق بشر و اجراي آن را در شرايط فعلي ناممكن مي‌دانند. در بين اين دو نيز مي‌توان از پارادايم واقع‌گرايي ياد كرد كه اجراي حقوق بشر را در چارچوب دولت قابل اجرا مي‌داند اما تحقق آن را در عرصه بين‌المللي دشوار مي‌پندارد.