بررسي منظومۀ ناظر و منظور وحشي بافقي بر اساس الگوي ريخت شناسي پراپ

ناظر و منظور سرودۀ وحشي بافقي يكي از شيواترين و جذاب‌ترين منظومه‌هاي ادبيات غنايي است كه به استقبال از خسرو و شيرين نظامي سروده شده و با وجود بياني شيوا و جذابيت داستاني، كمتر به آن توجه  شده است، نام اين شاعر در ادبيات قرن دهم در مكتب واسوخت در زمرۀ تواناترين شاعران است؛ زيرا شاعرش با زباني سهل و ممتنع و پر از صداقت همراه شده و از منظر ساختارگرايي مشابه برخي از قصه‌هاي پريان است. پراپ با طرح و تبيين ساختار روايي قصه‌هاي پريان، نشان داده است، قصه‌ها در عين تنوع، از نظر انواع قهرمان و عملكردشان داراي وحدت هستند. اين مقاله درصدد است ساختار روايي داستان ناظر و منظور را بر اساس ديدگاه ريخت‌شناسي پراپ بررسي نمايد تا كارايي الگوي پراپ در ساختار منظومۀ مذكور در بخش‌هاي خويشكاري، شخصيت‌ها و صفات آنان، حركت‌ها و انگيزش را با رويكردي تطبيقي- تحليلي نشان دهد. نتيجه بررسي نشان مي‌دهد ساختار داستان از بيست‌وهفت خويشكاري، پنج حركت و پنج شخصيت تشكيل شده است؛ بنابراين منظومۀ ناظر و منظور از نظر سير داستاني، شخصيت‌ها و اعمال و كنش‌هاي آن‌ها و خويشكاري‌هاي مذكور در ذيل الگوي ريخت‌شناسي پراپ قرار مي‌گيرد.